Zaparcia przyczyny, leczenie, domowe sposoby
Zaparcia to dolegliwość, która z pozoru wydaje się błaha, przez co bywa bagatelizowana. Pacjenci mający problemy z wypróżnianiem niekiedy sięgają po ogólnodostępne preparaty, które choć zwiększają częstotliwość wizyt w toalecie, to nie rozwiązują przyczyn zaparć. Przez to z czasem wracają i prowadzą do groźnych powikłań. Jak rozpoznać i leczyć zaparcia? Odpowiadamy!
Artykuł partnera

Zaparcia czym są?
Zaparcie to zbyt mała częstotliwość wypróżnień (<3/tydz.) lub twarde, grudkowate stolce, które są oddawane z dużym wysiłkiem, w dodatku niekiedy towarzyszy mu uczucie niepełnego wypróżnienia1. Szacuje się, że problemy z defekacją mogą dotyczyć nawet 30% populacji, a ryzyko wystąpienia dolegliwości wzrasta wraz z wiekiem2. Zaparcia występują 23-krotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn, co może być spowodowane różnicami anatomicznymi oraz hormonalnymi1.
Najczęstsze przyczyny zaparć
Zaparcia, biorąc pod uwagę etiologię, można podzielić na pierwotne (idiopatyczne) i wtórne wywołane przez inne czynniki2.
Wtórne zaparcia przyczyny
Za wystąpienie przewlekłych zaparć odpowiada wiele czynników biologicznych, środowiskowych i farmakologicznych, w tym m.in.1:
- przyczyny organiczne np. rak jelita grubego, choroby zapalne jelit czy ucisk na jelito z zewnątrz spowodowany przez endometriozę lub guz jajnika;
- choroby metaboliczne/endokrynne np. cukrzyca lub niedoczynność tarczycy;
- przyczyny neurologiczne np. udar mózgu lub uraz rdzenia kręgowego;
- czynniki psychologiczne np. depresja, anorekcja, bulimia czy zaburzenia lękowe;
- miopatie np. dystrofia mięśniowa czy zapalenie skórno-mięśniowe i wielomięśniowe;
- przyjmowanie niektórych leków np. przeciwdrgawkowych, hipotensyjnych (zmniejszających ciśnienie krwi), przeciwpsychotycznych, przeciwdepresyjnych czy przeciwbólowych.
Pierwotne zaparcia przyczyny
Przyczyną zaburzeń defekacji mogą być zaparcia czynnościowe. Wywoływane są głównie przez zaburzenia czynności zarówno jelita, jak i nieprawidłowości w obrębie dna miednicy i zwieracza odbytu. W zależności od tego zaparcia czynnościowe podzielono na1:
- zaburzenia defekacji;
- zaparcia z prawidłowym pasażem jelitowym;
- zaparcia ze zwolnionym pasażem jelitowym.
Przedstawiony podział ma kluczowe znaczenie m.in. w wyborze odpowiednich metod terapeutycznych1.
Zaparcia leczenie
W pierwszym etapie leczenia stosuje sięprzede wszystkim metody niefarmakologiczne. Pacjentowi zwraca się uwagę na konieczność przyjmowania odpowiedniej ilości płynów w ciągu doby oraz unikania napojów gazowanych. Bardzo ważna jest również zmiana nawyków żywieniowych, w tym nie tylko stosowanie zdrowej, odpowiednio zbilansowanej diety, ale także jedzenie posiłków o ściśle wyznaczonych porach3.
Jeśli zmiana nawyków i stylu życia nie przyniesie poprawy, wdraża się leczenie farmakologiczne. Co na zaparcia zalecają specjaliści? Przede wszystkim środki osmotyczne i stymulujące3. Lek na zaparcia dobiera lekarz na podstawie wyników badań i ogólnego stanu zdrowia. Konsultacja lekarska jest szczególnie ważna w przypadku kobiet, które zastanawiają się, co przyjmować na zaparcia w ciąży.
W zapobieganiu zaparciom i leczeniu przewlekłych zaparć można stosować lek dostępny bez recepty Ulgix Laxi. Ulgix Laxi zawiera dokuzynian sodu, który działa emulgująco i zmniejsza napięcie powierzchniowe cieczy na granicy nabłonka przewodu pokarmowego i mas kałowych. W ten sposób przyczynia się do zmiany konsystencji stolca i ułatwia wypróżnianie. Nie pobudza perystaltyki jelit i nie powoduje bolesnych skurczów jelit. Ponadto nie uzależnia i nie powoduje przyzwyczajenia4. Należy pamiętać, że Ulgix Laxi to lek, dlatego przed zastosowaniem należy zapoznać sięz ulotką albo skonsultować z lekarzem lub farmaceutą, ponieważ każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża życiu i zdrowiu4.
Domowe sposoby na zaparcia
Aby ułatwić wypróżnianie i pozbyć się problemu zaparć, powinno się1:
- stosować umiarkowany wysiłek fizyczny od 30 do 60 minut w ciągu dnia,
- przyjmować optymalne dla wieku i wagi ilości błonnika,
- wypijać rano zaraz po przebudzeniu szklankę wody,
- nie odkładać wizyty w toalecie na później i przyjmować odpowiednią pozycję podczas defekacji (pochylenie się do przodu z uniesieniem kolan powyżej bioder i oparciem stóp na wzniesieniu).
Należy pamiętać, że przewlekłe zaparcia to poważny problem, który wymaga wdrożenia leczenia. Dlatego w razie braku efektów stosowania powyższych metod, wskazana jest wizyta u lekarza.
Bibliografia:
- Daniluk J., Przewlekłe zaparcia niedoceniany problem kliniczny, Gastroenterologia Kliniczna 2018, tom 10, nr 1: 113.
- Jabłonska B., Zaworonkow D., Lesiecka M., Zaparcia etiopatogeneza, diagnostyka i leczenie, Postepy Nauk Medycznych, t. XXIV, Suplement 1, 2011.
- Drab E., Winiarczyk R., Zaparcia strategia podejścia terapeutycznego, Medycyna Ogólna, 2008, 14(XLIII), 2.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Ulgix Laxi (dostęp: 2022.01.10.).