Co to jest księga wieczysta?
Księga wieczysta to dokument urzędowy, w którym rejestruje się najważniejsze dane na temat konkretnej nieruchomości. Ma ona charakter jawny, ale także stały – stąd właśnie jej nazwa. Jest to księga, której zapisy utrwalone są na zawsze. Informacje zawarte w księdze wieczystej obejmują wszelkiego rodzaju prawa rzeczowe (w tym prawa własności) dotyczące danego lokalu mieszkalnego, ale również każdego innego obiektu. Księgi wieczyste przypisuje się bowiem również do takich nieruchomości jak:
- grunty i działki (np. rolnicze lub budowlane),
- lokale użytkowe (np. sklepy, restauracje, biura),
- nieruchomości komercyjne (np. centra handlowe, biurowce),
- nieruchomości związane z działalnością rolniczą.
W przypadku wielorodzinnych budynków mieszkalnych (kamienic czy bloków) do każdego mieszkania przypisuje się osobną księgę wieczystą. Zdarza się też, że oddzielny dokument urzędowy jest przypisany np. do miejsca parkingowego.
Jakie informacje znajdują się w księdze wieczystej?
Zgodnie z Ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece księgi wieczyste są prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Jest to możliwe dzięki ujawnieniu konkretnych informacji, do których dostęp może mieć każda osoba interesująca się danym budynkiem lub lokalem (np. potencjalny nabywca). Zatem co musi być w księdze wieczystej?
W myśl przywołanej ustawy, księgi wieczyste są prowadzone według ustalonych wzorów i muszą zawierać 4 ograniczone tematycznie działy. Są to:
- Dział 1.: oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej własnością.
- Dział 2.: wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego.
- Dział 3.: wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, z wyjątkiem hipotek, ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz inne prawa i roszczenia, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek.
- Dział 4.: wpisy dotyczące hipotek.
Z księgi wieczystej dowiadujemy się więc, kto aktualnie jest właścicielem danej nieruchomości, jakie są jej dane identyfikacyjne (np. adres, metraż) oraz czy jest ona obciążona hipoteką. Ważną informacją jest również ta dotycząca ewentualnych ograniczeń w użytkowaniu oraz innych obciążeń, takich jak np. służebność czy prawo do wieczystego użytkowania osób trzecich.
W księdze wieczystej znajdują się także dane historyczne dotyczące danej nieruchomości. Oznacza to, że wyczytamy z niej nie tylko aktualny stan prawny, ale także wszelkie przeszłe zaszłości, takie jak zmiany właścicieli danego obiektu lub lokalu w ramach transakcji kupna-sprzedaży, ale także procesu darowizny czy dziedziczenia.
Załącznikiem do każdej księgi wieczystej są jej akta, czyli dokumenty powiązane z daną nieruchomością. Wśród nich znajdują się m.in. wnioski dot. wpisów, postanowienia i zarządzenia, czy też wyroki dot. zmian stanu prawnego, akty notarialne, akty dziedziczenia, ale również dokumenty dotyczące wszelkich innych praw związanych z nieruchomością, np. hipoteki, służebności, dożywocie. Mogą to być również potwierdzenia decyzji administracyjnych, np. pozwolenie na budowę.
Jak uzyskać dostęp do księgi wieczystej?
Księgi wieczyste prowadzone są przez sądy rejonowe. Obecnie zakłada się je i prowadzi w systemie teleinformatycznym, co oznacza, że są dostępne do wglądu online. Interesującą Cię księgę wieczystą możesz łatwo odnaleźć w systemie Elektronicznych Ksiąg Wieczystych (EKW) na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Aby uzyskać dostęp tą drogą, musisz jednak podać numer dokumentu. Jeżeli go nie znasz, możesz wystąpić ze stosownym wnioskiem do wydziału ksiąg wieczystych sądu rejonowego właściwego dla miejsca, gdzie znajduje się interesująca Cię nieruchomość. Wgląd do ksiąg wieczystych jest bezpłatny.
Jeżeli planujesz zakup nieruchomości, koniecznie zapoznaj się z treścią jej księgi wieczystej. Pomoże Ci w tym ekspert finansowy, który wyjaśni znaczenie poszczególnych zapisów i ich ewentualny wpływ na proces kredytowy.