BIP
Obchody 80. rocznicy utworzenia obozu przy Przemysłowej
“Mały Oświęcim” – obszar pomiędzy ulicami: Górniczą, Emilii Plater, Przemysłową i Bracką. Piekło na ziemi niewinnych dzieci. Jak zaznacza dr Ireneusz Piotr Maj, dyrektor Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu, do końca nie wiemy, ile osób straciło życie w obozie dla polskich dzieci przy Przemysłowej – Wiemy, że prawdopodobnie przez obóz przeszło około 3 tys. polskich dzieci. Zmarło kilkaset. W ciągu funkcjonowania obozu, jednorazowo w tym miejscu przebywało około tysiąca dzieci – mówił. – Proszę sobie wyobrazić, w jak fatalnej sytuacji znalazły się polskie dzieci pozbawione rodziców, ciepła ogniska domowego, często pozbawione nadziei. Przecież nikt nie wiedział, jak długo będzie trwała wojna, czy kiedykolwiek zobaczą jeszcze swoich rodziców, swoje rodzeństwo – dodał.
Pierwszy transport z małymi więźniami przyjechał 11 grudnia 1942 roku. Dr Andrzej Janicki, historyk Muzeum Dzieci Polskich, opowiedział o tzw. powodach zesłania, którymi kierowali się naziści, urządzając dzieciom piekło na ziemi.
– Każde dziecko miało założoną przy przyjeździe do obozu kartotekę. Pobierano odciski palców. Takie dziecko traktowano, jak zwykłego przestępcę. Są oczywiście przedziwne powody zesłania dzieci do obozu, które znajdujemy w tych szczątkach dokumentów, np dzieci polskich bandytów, polskich terrorystów zostają właśnie skierowane do obozu – zaznaczył historyk.
Jak podkreślił Karol Młynarczyk, wicewojewoda łódzki, pamięć jest ważna, szczególnie dziś, w tych trudnych czasach. – Pamiętamy i tę pamięć będziemy upowszechniali w całej Polsce. Myślę, że musimy tę pamięć i tę wiedzę o tych tragicznych losach polskich dzieci upowszechniać na całym świecie. Po to, żeby wstrząsnąć sumieniami wszystkich ludzi na całym świecie. Żeby przeciwdziałać złu, zanim ono sie stanie. Bo to zło – ono się dzieje tutaj za naszą granicą. Historia się powtarza. Musimy pamiętać. Świat nie może zapomnieć – mówił wicewojewoda.
Aby piekło, które zgotowano dzieciom w obozie przy Przemysłowej nigdy już nie miało miejsca
Krystyna Lewandowska, więźniarka obozu przy Przemysłowej, w filmie w Łukasza Bindka “Odebrano nam całe dzieciństwo”, wspominała o potwornym głodzie. – Musieliśmy jeden na drugiego donosić. Jak jeden gdzieś buraka ukradł, wziął. Teraz to kradzież, ale wówczas to była walka o przetrwanie. Dzieci walczyły nawet o kawałek trawy, nasiona. Jak u ogrodnika pracowały, to co drugie ziarenko do ziemi, a jedno zjadały – wspominała.
Jednym z ocalałych był Stefan Marczewski. Jego córka – Barbara Sawicka– podziękowała za misję jaką Muzeum Dzieci Polskich pełni w zachowaniu pamięci wśród pokoleń. – Jestem niezmiernie wzruszona i jednocześnie poruszona faktem, że wybraliśmy się dzisiaj by uczcić 80 rocznicę powstania obozu dla polskich dzieci w Łodzi przy Przemysłowej. Pragnę bardzo podziękować wszystkim pracownikom muzeum za pielęgnowanie i krzewienie pamięci wśród młodych Polaków aby to piekło, które Niemcy zgotowali polskim dzieciom, nigdy już nie miało miejsca i był przestrogą dla przyszłych pokoleń – zaznacza Barbara Sawicka.
Obecni na uroczystości obejrzeli kilkuminutową animację pod tytułem “To było tu”, ukazującą życie dzieci w obozie a następnie wyruszyli w marszu pod dawny budynek byłej komendantury “Verwaltung” przy Przemysłowej 34, gdzie odsłonięto nową, pamiątkową tablicę.
Posłuchaj i dowiedz się więcej:
Obchody 80. rocznicy utworzenia obozu przy Przemysłowej – harmonogram łódzkich wydarzeń
1 grudnia (siedziba MDP ul. Piotrkowska 90)
- Prelekcje o historii obozu w siedzibie Muzeum (godz. 17.00 i 19.30) –
7 grudnia (Teatr Wielki w Łodzi, godz. 18.00)
- premiera filmu dokumentalnego „To się nie kończy… Historia dzieci z obozu na Przemysłowej” (reż. dr Mateusz Winkiel).
- koncert orkiestry i chóru Zespołu Szkół Muzycznych im. Stanisława Moniuszki w Łodzi.
- prezentacja gabloty holograficznej przedstawiającej projekt monety kolekcjonerskiej upamiętniającej obóz dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej.
8 grudnia (al. Kościuszki 14 w Łodzi, godz. 12.00)
- konferencja prasowa dotycząca okolicznościowej monety o temacie „Niemiecki obóz dla polskich dzieci w Łodzi (1942-1945) wyemitowanej przez Narodowy Bank Polski (prezentacja monety, przekazanie egzemplarzy monety Ocalałym).
11 grudnia (ul. Piotrkowska 90 w Łodzi, godz. 11.00)
- otwarcie wystawy multimedialnej „Mamo, czemu nie przyjeżdżasz? – listy dzieci z obozu na Przemysłowej”.
Wartoprzeczytać
![Kolejna gwiazda na ulicy Piotrkowskiej odsłonięta! Wyróżniono reżysera Andrzeja Barańskiego [ZDJĘCIA]](https://radiolodz.pl/wp-content/uploads/2025/05/Odsloniecie-gwiazdy-Andrzeja-Baranskiego-Fot-Sebastian-Szwajkowski-12-120x86.jpg "Kolejna gwiazda na ulicy Piotrkowskiej odsłonięta! Wyróżniono reżysera Andrzeja Barańskiego [ZDJĘCIA] 3")
