Zaburzenia psychotyczne, psychoza – to wszystko budzi ogromny lęk. Już same słowa mogą napawać grozą. Nie pomaga w tym sposób przedstawiania osób chorych w filmach i serialach – pełno tam krzywdzących stereotypów i utrwalania niewłaściwego podejścia. Na szczęście, choć zaburzenia psychotyczne mogą bardzo utrudnić życie, można je skutecznie leczyć. Dlatego warto przełamać swój strach i wstyd, by udać się do lekarza. Czasy się zmieniają, obecnie coraz więcej osób otwarcie mówi o swoich problemach psychicznych i potrzebie korzystania z pomocy lekarza psychiatry czy też psychoterapeuty. Warto normalizować to podejście i jak najczęściej o tym mówić. To ułatwi osobom potrzebującym szukanie pomocy. Dowiedz się więcej o zaburzeniach psychotycznych.
Czym są zaburzenia psychotyczne?
Zaburzenia psychotyczne to bardzo szeroka grupa zaburzeń psychicznych. Obejmują wszystkie zaburzenia, które wpływają na sposób postrzegania i odbierania rzeczywistości przez osobę chorą. Osoba pod jej wpływem traci możliwość oceny rzeczywistości, ma problem z oceną tego, co jest prawdziwe, a co jest tylko wytworem jej choroby. Ma też problemy z oceną tego, co widzi pod kątem ewentualnej prawdy, kłamstw i fantazji. Połączone to jest z dużą zmiennością nastrojów, często nawet skrajną podejrzliwością i kwestionowaniem wszystkiego, czego się doświadcza.
Istnieje wiele zaburzeń psychotycznych, które mogą objawiać się w różny sposób i mieć wiele przyczyn. Do najczęstszych należą:
- Psychozy egzogenne – w tym przypadku do występowania psychoz doprowadzają czynniki zewnętrzne. Najczęściej dochodzi do nich przez nadużywanie substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol czy narkotyki
- Psychozy reaktywne – do psychoz dochodzi pod wpływem bardzo silnego stresu czy przeżytej traumy. Istnieje szansa, że ten typ psychozy minie samoistnie, choć może być też wymagane leczenie, by uporać się z problemem, który do wystąpienia psychozy doprowadził.
- Schizofrenia – przewlekła choroba psychiczna, która ma wiele podtypów. Chory doświadcza skrajnych emocji, emocji niedostosowanych do okoliczności – smuci się w radosnych chwilach, wybucha radością podczas smutnych lub w ogóle nie jest w stanie odczuwać emocji, wycofuje się emocjonalnie. Poza tym dochodzą objawy psychotyczne – halucynacje czy omamy.
- Zaburzenia schizoafektywne – w tym przypadku osoba chora doświadcza wielu różnych objawów. Ma objawy z grupy zaburzeń psychotycznych, jak omamy czy halucynacje, ale doświadcza też wahań nastroju – zaburzeń depresyjnych lub manii. Objawy te mogą występować wspólnie, ale też może zdarzać się, że epizody psychotyczne przeplatane są epizodami maniakalnymi i depresyjnymi.
Wszystkie te zaburzenia mogą być niezwykle obciążające dla osoby, która ich doświadcza. Dlatego tak ważne jest zrozumienie przez najbliższe otoczenie i podjęcie leczenia. Więcej informacji na temat zaburzeń psychotycznych uzyskasz od psychiatry: https://psychoterapiacotam.pl/psychiatra-warszawa/.
Zaburzenia psychotyczne – przyczyny
Istnieje szereg przyczyn, które mogą doprowadzić do rozwoju psychoz. Może to być kwestia genetyczna, ale też środowiskowa. Zaburzenia psychotyczne mogą być też związane z nadużywaniem substancji psychoaktywnych czy wynikiem przebytej traumy.
Mogą do nich doprowadzić też różnorodne czynniki biologiczne i zaburzenia, do których dochodzi w obrębie pracy mózgu – zaburzona chemia w mózgu, problemy z neuroprzekaźnikami – to wszystko może doprowadzić do rozwoju psychoz.
Za zaburzenia psychotyczne mogą być odpowiedzialne też choroby somatyczne, takie jak guz mózgu, który uciska na mózg i wpływa na to, jak postrzegana jest rzeczywistość, zaburza faktyczny obraz świata. Zdarza się też, że za wystąpienie zaburzeń psychotycznych odpowiada odpowiednia kombinacja przyczyn – na przykład przyczyny środowiskowe, genetyczne i choroba somatyczna. Bywa też jednak tak, że nie sposób dojść do faktycznej przyczyny występowania konkretnych zaburzeń.
Zaburzenia psychotyczne – objawy
Zaburzenia psychotyczne mogą objawiać się na wiele różnych sposobów, w zależności od formy, którą przyjmą. Najbardziej charakterystyczne dla psychoz są jednak urojenia i halucynacje.
Halucynacje to specyficzne doświadczenia zmysłowe. Wbrew pozorom nie dotyczą tylko zmysłu wzroku, a są kwestią wszystkich zmysłów. Dana osoba może słyszeć głosy, widzieć pewne obrazy, zjawiska i istoty, których w rzeczywistości nie ma. Może nawet odczuwać dotyk ze strony czegoś, co nie istnieje. Halucynacje bowiem nie są wynikiem działań sił zewnętrznych.
Urojenia z kolei to szereg błędnych, napędzanych chorobą przekonań. Dotknięta urojeniami osoba nie widzi świata rzeczywistego takim, jakim jest on naprawdę. Wierzy za to w teorie, nawet najbardziej absurdalne, które zrodzą się w jej umyśle. W stanie psychozy taka osoba nie jest w stanie przyjąć racjonalnych wyjaśnień, a wszystkie fakty tłumaczy tak, by wyszło, że to właśnie ona ma rację. Osoby, które próbują ją nakłonić do zmiany przekonań, próbują wytłumaczyć, jak jest naprawdę, często są brane za kogoś, kto też jest w tajemniczym „spisku”, który jest realny w głowie chorej osoby.
Leczenie zaburzeń psychotycznych
Leczenie zaburzeń psychotycznych jest trudne, ale nie niemożliwe. W tym przypadku stosuje się zarówno farmakoterapię, jak i psychoterapię. Farmakoterapia pozwala poradzić sobie z objawami choroby, wyciszyć je i pozwolić danej osobie funkcjonować i podjąć kolejne kroki, które mają jej pomóc w życiu.
Psychoterapia pozwala natomiast lepiej zrozumieć chorobę, zacząć rozpoznawać jej objawy, dojść do ich przyczyn i nauczyć się kontrolować chorobę, lepiej rozumieć jej istotę oraz lepiej zarządzać własnymi emocjami. To wszystko jest bardzo ważne, by nauczyć się żyć z chorobą i prowadzić szczęśliwe, komfortowe życie.