Susza – jakie są zagrożenia i skutki w klimacie
Suszą nazywamy długotrwały okres bez opadów atmosferycznych lub taki, w którym występują nieznaczne opady w stosunku do średnich wieloletnich wartości i wysoka temperatura.
Susza to zjawisko, które często pojawia się w Polsce. Zdarzają się czasem takie, które mają dotkliwe konsekwencje dla środowiska i społeczeństwa. Jak informują naukowcy, prawdopodobnie największa susza – i jednocześnie najbardziej ekstremalna – wystąpiła w 1540 roku. Wówczas brak opadów i wysoka temperatura utrzymywały się od wiosny aż do października.
Z kolei podczas suszy w 1921 roku odnotowano najwyższą temperaturę na ziemiach polskich w historii pomiarów meteorologicznych. Mowa tu o Prószkowie (woj. opolskie), gdzie temperatura pod koniec lipca wzrosła tam do 40,2°C.
Susza i zasoby wodne w Polsce
Polska jest krajem, w którym mamy do czynienia z małymi zasobami wodnymi. Według dra Piotra Piotrowskiego z UŁ, najbardziej na susze narażone są obszary nizinne Polski, a niedobory wody mogą występować również na obszarach na południu Polski – tych silnie zurbanizowanych czy uprzemysłowionych.
Warto przeczytać
Czytaj także: Na pewno czy napewno? Razem czy osobno? Jak zapisać?
Jak informuje dr Piotr Piotrowski z UŁ, polskie zbiorniki retencyjne mogą zgromadzić tylko 6% objętości odpływu rocznego wód z obszaru Polski, ale to nie zapewni wystarczającej ochrony przed m.in. deficytami wody wywołanymi głównie przez suszę.
Ogromny wpływ na gospodarkę
Susza w mniejszym lub większym stopniu wpływa na wszystkie gałęzie gospodarki, ale bardzo silnie odczuwalna jest w rolnictwie. Długotrwała susza powoduje przesuszenie gleby, zmniejszenie lub całkowite zniszczenie upraw roślin alimentacyjnych (a co za tym idzie klęski głodu), zmniejszenie zasobów wody pitnej, a także zwiększone prawdopodobieństwo katastrofalnych pożarów.
Bardzo niebezpiecznym zjawiskiem, do którego przyczynia się susza są pożary. Niszczą szatę roślinną i zabijają zwierzęta, spaleniu ulegają obiekty stworzone przez człowieka i pojawia się nawet zagrożenie życia ludzkiego. Przyczyną pożarów w przeszło 90% przypadków jest umyślna lub nieumyślna działalność człowieka. Naturalne pożary mogą być wywołane przez piorun lub samozapłon wydobywającego się z podłoża metanu – wyjaśnia dr Piotr Piotrowski z Wydziału Nauk Geograficznych UŁ.
Nic nie wskazuje jednak na to, żeby prognozy efektów zmiany klimatu były optymistyczne. Przewidywania wskazują, że temperatura będzie wzrastać, opady atmosferyczne się zmniejszą, a co za tym idzie susza będzie coraz częstszym zjawiskiem.
Susza – jak sobie z nią radzić? Naukowiec odpowiada
Dr Piotr Piotrowski zwraca uwagę na to, że ludzie w pewnym stopniu mogą ograniczyć skutki suszy czy jej zapobiegać.
W rolnictwie należy przede wszystkim ograniczyć wysychanie gleby oraz nadmierne zużycie wody. Warto również zastanowić się nad zmianą upraw rolnych na bardziej odporne na susze. W celu ochrony przed skutkami suszy istotne jest magazynowanie wody, budowa infrastruktury rozprowadzającej wodę, właściwie przeprowadzone melioracje oraz racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi – wyjaśnia naukowiec z Uniwersytetu Łódzkiego.