Filip Friedman patronem Centrum Badań Żydowskich UŁ
Na początku uroczystości głos zabrał dr Adam Sitarek, kierownik Centrum Badań Żydowskich – opowiedział o działalności i dokonaniach Centrum, a także o Filipie Friedmanie. Sylwetkę nowego patrona CBŻ przedstawiła dr Natalia Aleksiun-Mądrzak, a dziekan WFH UŁ prof. dr hab. Maciej Kokoszko mówił o doskonale układającej się współpracy z CBŻ i o tym jak ważne jest ono dla wydziału. Następnie uroczyście odsłonięto tablicę Centrum Badań Żydowskich im. Filipa Friedmana.
Filip Friedman (27 kwietnia 1901 – 7 lutego 1960)
Urodził się we Lwowie, we wschodniej Galicji. W latach 1920-1925 studiował historię na Uniwersytecie Wiedeńskim, jednocześnie prowadząc kursy o tematyce żydowskiej w tamtejszym Instytucie Hebrajskim (1920-1922). W 1922 r. uzyskał dyplom nauczyciela w instytucie pedagogicznym, a w 1925 r. stopień doktora filozofii. Przez krótki czas pełnił funkcję dyrektora szkoły Tarbut w Wołkowysku, później Filip Friedman pracował jako nauczyciel języka hebrajskiego i historii w gimnazjum żydowskim w Koninie. W latach 1925-1939 był nauczycielem w żydowskim gimnazjum w Łodzi. Był wykładowcą na kursach YIVO dla studentów w Wilnie (1935-1936) i instruktorem żydowskiej historii naukowej w Instytucie Judaistycznym w Warszawie (1938-1939).
Prace badawcze Fridmana dotyczące II wojny światowej były początkowo związane z tematami z ogólnej historii Żydów, ale później skupił się na bardziej szczegółowych tematach, takich jak historia Żydów w Galicji, a ostatecznie skupił się na historii Żydów w Łodzi.
Czytaj także: Pomnik Pierwszych Łodzian odsłonięty na Starym Cmentarzu
Po wojnie w centrum zainteresowań Fridmana pozostał wyłącznie temat Holokaustu. Do tej grupy prac badawczych należą przede wszystkim jego monografie zniszczonych gmin żydowskich (Białystok, Bełchatów i inne), prace o Auschwitz, getcie warszawskim i zagładzie Żydów polskich w latach 1939-1945. Filip Friedman redagował lub współtworzył kolektywy redakcyjne szeregu periodyków historycznych i antologii.
Centrum Badań Żydowskich UŁ im. Filipa Friedmana
Centrum Badań Żydowskich zostało powołane 1 lipca 2005 r. przy Instytucie Historii UŁ. Jego działalność dotyczy historii Żydów w Polsce i koncentruje się przede wszystkim na wieku XIX i XX, co jest podyktowane w dużej mierze specyfiką regionu łódzkiego. Szczególne miejsce w badaniach prowadzonych przez zespół Centrum zajmuje historia getta łódzkiego i niemieckiej okupacji w Łodzi i regionie łódzkim. Realizuje projekty badawcze i wydawnicze prowadzone we współpracy z ośrodkami naukowymi z kraju i zagranicą.
Jednym z zasadniczych zadań Centrum Badań Żydowskich, oprócz prowadzonej przez cały czas własnej pracy badawczej, jest udostępnienie informacji o istniejących źródłach i ich treści poprzez wydawnictwa źródłowe i opracowania informacyjne.