1 maja – Międzynarodowe Święto Pracy

Pierwsze pierwszomajowe pochody zostały zorganizowane w 1890 roku. Tzw. II Międzynarodówka chciała w ten sposób m. in. upamiętnić wydarzenia w Chicago, które miały miejsce 1 maja 1886 roku. Wtedy to doszło do strajku, będącego częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy.

Czytaj także: Majówkowych atrakcji w Łódzkiem nie brakuje [ZDJĘCIA]

W pierwszym na świecie pochodzie pierwszomajowym wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy osób. Demonstracja przebiegła, wbrew obawom, pokojowo. Niestety, 3 i 4 maja podczas innych wydarzeń związanych z protestem, doszło do walk między robotnikami, demonstrantami i policjantami. Tragiczne zdarzenia w Chicago z czwartego dnia maja 1886 roku przeszły do historii jako Haymarket Riot.

Święto Pracy w Polsce

Obchody Święta Pracy na ziemiach polskich rozpoczęły się równolegle z pierwszy obchodami na świecie, czyli w 1890 roku. Odbywały się niejednokrotnie wbrew woli zaborców współorganizowane m.in. przez działaczy II Proletariatu. Masowe demonstracje, pochody oraz starcia z carskim wojskiem, policją oraz kozakami, a także wspierającymi je nacjonalistycznymi bojówkami miały miejsce w czasie rewolucji 1905 roku na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego, organizowały je głównie Polska Partia Socjalistyczna, Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy oraz Bund.

Podobnie liczne pochody i demonstracje klasowych organizacji robotniczych i partii lewicowych, w tym Polskiej Partii Socjalistycznej, żydowskiego Bund-u, nielegalnej Komunistycznej Partii Polski, Polskiego Stronnictwa Ludowego Wyzwolenie, Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy, Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi odbywały się też w ten dzień w okresie II RP, często były one atakowane przez policję oraz nacjonalistycznych bojówkarzy, dochodziło do morderstw działaczy klasowych związków zawodowych i partii lewicowych.

Czytaj także: Majówka w Łodzi. Pomysły na długi weekend

Po II wojnie światowej (w 1950 roku) w Polsce 1 maja ustanowiono świętem państwowym, wolnym od pracy.

W czasach PRL organizowano tego dnia pochody pierwszomajowe, które miały upamiętniać ważne wydarzenia dla środowiska robotniczego. Manifestacje zwoływane przez PPS przed drugą wojną światową miały charakter dość spontanicznego przemarszu, gromadzącego zwolenników partii socjalistycznej. Po 1945 r. przejmujący władzę w Polsce komuniści próbowali początkowo nawiązywać do przedwojennego schematu (np. obecność mszy świętej w programach uroczystości), ale powoli nasilał się proces odgórnego planowania całej ceremonii i traktowanie tego dnia jako święta państwowego, który stawał się obowiązkowym rytuałem.

W latach 80. nielegalne demonstracje pierwszomajowe organizowała w opozycji do oficjalnych obchodów podziemna Solidarność. Święto Pracy było jednym z najważniejszych świąt w PRL-u, miało ono również szczególną wagę dla nazewnictwa w tym okresie. Nazwę imienia 1 maja nosiło wiele ulic i placów Polski. Na cześć Święta Pracy otrzymała nazwę również jedna z najnowocześniejszych i największych kopalń w ówczesnej Polsce – KWK 1 Maja w Wodzisławiu Śląskim.