Pomnik stanął przy ulicy Gdańskiej 13 w Łodzi, gdzie niecałe 70 lat temu znajdowało się więzienie, w którym przetrzymywano kobiety skazane za przestępstwo przeciwko III Rzeszy. W maju 1944 roku trafiła tu Halina Szwarc, wówczas nosząca nazwisko Kłąb.

– Podczas wybuchu wojny miała 16 lat i poświęciła swoje młode życie działalności konspiracyjnej – mówi wicedyrektor Muzeum Tradycji Niepodległościowych dr Sylwia Wielichowska. – Halina Szwarc-Kłąb działalność konspiracyjną rozpoczęła w 1939 roku. Była łączniczką i kolporterką prasy konspiracyjnej, brała udział w akcji N. W 1943 r. skierowana została do wywiadu na terenie Niemiec, w ramach działań komórki Oddziału II Okręgu Łódzkiego Armii Krajowej. Pracowała w Hamburgu i Berlinie, odnosząc znaczące sukcesy w rozpoznaniu lokacji obiektów wojskowych i ruchów wojsk.Oddalona od dowództwa bywała zmuszona do podejmowania samodzielnych decyzji w szczególnie trudnych sytuacjach kryzysowych – przypominadr Sylwia Wielichowska.

Halina Szwarc-Kłąb została aresztowana w Łodzi w maju 1944 r. i osadzona w więzieniu przy ul. Gdańskiej 13. Poddawano ją okrutnym torturom i skazano na śmierć. Przebywała w tym więzieniu do stycznia 1945 roku. Zbiegła w trakcie ewakuacji aresztu. Po wojnie zaangażowała się w działalność naukową, a w okresie stalinowskim była prześladowana za działalność w trakcie II wojny światowej. Dzięki jej aktywności w Polsce stworzono pierwszy Uniwersytet III Wieku.