Cmentarz Żydowski w Łodzi – porządki w ewidencji

Kilkunastu wolontariuszy, członków i przyjaciół Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, przez dwa tygodnie porządkowało ponad 65 tysięcy historycznych kart ewidencyjnych Cmentarza Żydowskiego w Łodzi.

Karty, po zdezynfekowaniu ozonem, zostaną poddane przekazane do Archiwum Państwowego w celu dygitalizacji danych. “To jest źródło cennych informacji” – mówi Radiu Łódź jedna z uczestniczek akcji, Avigail Jureńczyk – “Ich udostępnienie w formie elektronicznej będzie ogromnym ułatwieniem dla wszystkich, którzy szukają grobów swoich przodków, próbują poznać historię swoich rodzin. Dla mnie to było też bardzo osobiste doświadczenie, ponieważ wśród tych kart szukałam informacji o mojej rodzinie”.

Cmentarz Żydowski w Łodzi uważany jest za jeden z największych żydowskich nekropolii w Europie. Na przestrzeni 80 lat istnienia stary cmentarz był świadkiem wzlotów i upadków zarówno miasta Łodzi, jak i jego żydowskiej ludności. Łódź przeszła szereg ciężkich kryzysów w latach 1831, 1844-45 i 1863. Z drugiej strony następował rozwój miasta (szczególnie w latach 1870-90), a zwłaszcza przemysłu włókienniczego, w którym ważną rolę odegrali późniejsi potentaci żydowscy: Izrael Kalmanowicz Poznański, Markus Silberstein, Zygmunt Jarociński i wielu innych. Ludność żydowska Łodzi pod koniec XIX wieku stanowiła już około czwartej części ogółu mieszkańców.

Już w latach 80-ych był przepełniony i bez szans na kolejne powiększenie. Pochowano na nim około 4800 dorosłych i 8350 dzieci. Najsławniejsi spośród pochowanych tam Żydów, zasłużeni dla rozwoju gminy, to między innymi wymienieni powyżej Pinkus Zajdler, Pinkus Sonenberg, Mojżesz Fajtłowicz, rabin Łodzi Chaskiel Nomberg, Lejzer Perelmuter, ojciec Abrahama, późniejszego rabina Warszawy i posła na pierwszy sejm Polski niepodległej, czy Kalman Poznański, protoplasta jednej z najświetniejszych rodzin żydowskich przemysłowców Łodzi. Cmentarz, z braku możliwości powiększenia, został zamknięty w 1892r.