– Rocznica urodzin Piłsudskiego, przypadająca 5 grudnia, to tylko pretekstdo przybliżenia postaci marszałka – wyjaśnia historyk dr Mikołaj Mirowski z Domu Literatury w Łodzi. – Podczas festiwalu odbywać się będąpanele dyskusyjne, z analizą biografii marszałka;będą też wydarzenia związane z pop-kulturą, m.in. koncerti gra miejska, będzie też przypomniany serial Andrzeja Trzosa Rastawieckiego “Marszałek Piłsudski”. Aby zachęcić do zgłębiania biografii marszałka zorganizowane zostaną także konkursy – plastyczny i komiksowy. W wersji komiksowej Józef Piłsudski może nawet stać się superbohaterem – mówi doktor Mirowski.

Posłuchajrozmowy z dr MikołajemMirowskim:

Wydarzenia będą się odbywać w Domu Literatury oraz Muzeum Tradycji Niepodległościowych.

Pierwszym wydarzeniem wramach Festiwalu Piłsudskiego jest panel dyskusyjny pt.A kolor jego jest czerwony Piłsudski a socjalizm. Debata odbędzie się w czwartek, 7 września o godz. 18 w Domu Literatury w Łodzi, ul. Roosevelta 17.

W roku 1892 w Paryżu, a rok później w Warszawie, powstała Polska Partia Socjalistyczna. Józef Piłsudski, który właśnie wrócił z zesłania (gdzieprzebywał za udziału w spisku na życie cara), wstąpił w szeregi jej litewskiego oddziału i w 1894 roku został członkiem Centralnego Komitetu Robotniczego oraz redaktorem naczelnym pisma Robotnik. Po wybuchu rewolucji 1905 roku Piłsudski założył Organizację Spiskowo-Bojową, a następnie Organizację Bojową PPS do walki z zaborcą oraz ochrony licznych wówczas demonstracji robotniczych. Organizacja Bojowa PPS przeprowadzała klasyczne akcje terrorystyczne, między innymi zabijała carskich dygnitarzy i napadała na kasy powiatowe oraz pociągi przewożące pieniądze. W listopadzie 1906 roku w Wiedniu doszło do rozłamu w PPS, a Piłsudski stanął na czele PPS Frakcji Rewolucyjnej, do której przeszła większość członków Organizacji Bojowej. Jaki był stosunek Piłsudskiego do socjalizmu? Jak ewoluowały jego poglądy? Jeszcze w 1903 roku mówił on, że socjalista w Polsce dążyć musi do niepodległości kraju, a niepodległość jest znamiennym warunkiem zwycięstwa socjalizmu w Polsce. Dlaczego więc ostatecznie wysiadł z czerwonego tramwaju na przystanku Niepodległość? A może Piłsudski do końca nie przestał być socjalistą?

Goście: prof. Andrzej Friszke (historyk, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk), prof. Paweł Samuś (historyk, Katedra Historii Polski Najnowszej UŁ), Roman Kurkiewicz (dziennikarz i publicysta, były redaktor naczelny Przekroju)
Prowadzenie: dr Mikołaj Mirowski (historyk, publicysta, Dom Literatury w Łodzi, współpracownik Muzeum Tradycji Niepodległościowych)

WYDARZENIA:

Cykl debat Piłsudski (nie)znany

Odbędzie się osiem paneli dyskusyjnych poświęconych różnym aspektom działalności politycznej Józefa Piłsudskiego. Debaty poprzedzone zostaną pokazem kolejnych odcinków serialu z 2001 roku w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego Marszałek Piłsudski, które będą stanowić wprowadzenie do rozmów. W ramach cyklu dyskutować będziemy na następujące tematy:

1. A kolor jego jest czerwony Piłsudski a socjalizm.
2. Opatrzność czy geniusz? Spór o cud na Wisłą.
3. Piłsudskiego przekleństwo peryferii od międzymorza po politykę równowagi.
4. Król duch na miarę czasów literatura i poezja o Marszałku.
5. Zamach majowy i stan wojenny, czyli wojna domowa po polsku.
6. Spadkobiercy, czyli piłsudczycy bliżsi i dalsi.
7. Polski superbohater Piłsudski a popkultura.
8. Piłsudski vs. Dmowski wieczni rywale.

Serial Andrzeja Trzos-Rastawieckiego Marszałek Piłsudski

Serial składa się z ośmiu blisko godzinnych odcinków. Wszystkie razem tworzą kronikę życia Marszałka od wczesnej młodości do śmierci. W celu podniesienia wiarygodności opowieści Piłsudskiego gra dwóch aktorów: młodego Mariusz Bonaszewski, starego Zbigniew Zapasiewicz. Film ma charakter paradokumentalny. Sceny zrealizowane współcześnie sąsiadują z autentycznymi materiałami archiwalnymi. Niektóre ujęcia z udziałem aktorów umyślnie nakręcono w ten sposób, że naśladują przedwojenne kroniki. Troska o zgodność z prawdą historyczną nie ominęła, rzecz jasna, plenerów. Zdjęcia do Marszałka Piłsudskiego powstawały więc w Warszawie (Belweder, Zachęta, Zamek Królewski, Cytadela), Krakowie, Wiedniu, Wilnie, a nawet na dalekiej i mroźnej Syberii. Serial ma formę rozbudowanej retrospekcji. Pewien dziennikarz (w tej roli Marek Kondrat) przeprowadza z sędziwym już marszałkiem obszerny wywiad. W czasie wielogodzinnej rozmowy Piłsudski wspomina swe życie i działalność polityczną.

Gra miejska Łódzkie ścieżki Ziuka

Uczestnicy gry będą mieli okazję prześledzić szlaki łódzkiego epizodu w życiu Józefa Piłsudskiego. Przybył on do Łodzi jesienią 1899 roku, a w nocy z 21 na 22 lutego 1900 roku został aresztowany i z mieszkania na ul. Wschodniej przetransportowany do więzienia na ul. Długiej (dzisiaj Gdańskiej).Punktami zwrotnymi gry miejskiej będą zatem: dom Piłsudskiego, Plac Wolności, skrzyżowanie Piotrkowskiej z Zieloną (dawny skład Tybera, skąd pochodził papier do druku wydanych przez Piłsudskiego w Łodzi numerów pisma Robotnik) oraz budynek dawnego więzienia na Gdańskiej (Długiej), obecnie mieszczący Muzeum Tradycji Niepodległościowych.

Koncert Pieśni dla niepodległości w wykonaniu Zofii Kotkowskiej

W czasie spotkania zostanie zaprezentowany dorobek łódzkiej opozycji antykomunistycznej, od końca lat 60-tych do upadku systemu komunistycznego, opowiadany poprzez piosenki tamtych lat. Piosenki słuchane w salonach opozycyjnych, więzieniach, ośrodkach internowania lub na ulicy. Ulubione piosenki opozycji, działającej często w nawiązaniu i zgodnie z tradycją wielkiego poprzednika, konspirującego również w Łodzi, Józefa Piłsudskiego.

Konkurs komiksowy Józef Piłsudski

Konkurs na komiks historyczny poruszający wybrany fragment biografii Józefa Piłsudskiego. Uczestnik konkursu może przysłać nieograniczoną liczbę prac komiksowych, każdorazowo stanowiącą zamkniętą całość, o maksymalnej objętości ośmiu plansz. Prace dopuszczone do konkursu eksponowane będą na wystawach konkursowych podczas XI Festiwalu Puls Literatury w Łodzi. Zostaną też pokazane w galeriach internetowych na stronie Domu Literatury w Łodzihttp://dom-literatury.pl/oraz na portalu społecznościowym Facebook na profilu festiwalu i Domu Literatury w Łodzi.

Konkurs plastyczny Odyseje Piłsudskiego

Celem konkursu jest promocja postaci Józefa Piłsudskiego. Na konkurs można przesyłać prace nawiązujące w sposób bezpośredni lub pośredni do postaci Józefa Piłsudskiego, jego działań, a także znanego mu tła polityczno-historycznego. Konkurs jest otwarty. Mogą w nim wziąć udział osoby, które nie ukończyły 18 lat uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Na podstawie werdyktu Jury wyłonione zostaną najlepsze prace, które wezmą udział w pokonkursowej wystawie.

Terminy wydarzeń będą ustalane na bieżąco.

Projekt dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w ramach programu Patriotyzm Jutra