• O nas
  • Reklama
  • Prywatność
  • Kontakt
42 678 78 78 – 606 78 78 78
SŁUCHAJ NA ŻYWO
czwartek, 5 czerwca 2025
  • Zaloguj
Radio Łódź
  • Ramówka
    • Poniedziałek
    • Wtorek
    • Środa
    • Czwartek
    • Piątek
    • Sobota
    • Niedziela
  • Podcasty
    • 7 dni w Łodzi i regionie
    • A.B.C Polskiego Rapu
    • Agata i film
    • Czas na kulturę
    • Dbaj o zdrowie
    • Ekologia. Bez. Ogródek
    • Ekonomiczna migawka
    • Gość Radia Łódź
    • Historie nieodległe
    • Im dalej w las
    • Inne audycje i podcasty
    • Liczy się człowiek
    • Łódzkie, jestem stąd
    • Masz głos
    • Na prawo patrz
    • Nasze dzieci
    • Nawiasem mówiąc
    • Niesamowity świat owadów
    • Okolice jazzu
    • Pierwszy dzień tygodnia
    • Podróże ze smakiem
    • Policja, słucham
    • Polityczny poniedziałek
    • Poranek dla aktywnych
    • Radio – czytelnia
    • Radio Nocą
    • Strefa kultury / Więcej kultury
    • Strefa ŁDK
    • Studio reportażu Radia Łódź
    • Szczeliny Łodzi
    • Szkiełko i oko
    • Świat mediów bez tajemnic
    • Taki jest świat
    • To jest temat
    • Z archiwum Radia Łódź
    • Zbudujmy rodzinę
    • Zdrowym być
    • Zwiesz się zwierz
  • Akademia Młodego Radiowca
  • Konkursy
  • Kalendarz
  • Patronat
  • Radio Łódź
    • Kontakt
    • Reklama
    • Promocja
    • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
    • BIP
    • Rada programowa
    • Polityka prywatności
Brak wyników
View All Result
  • Ramówka
    • Poniedziałek
    • Wtorek
    • Środa
    • Czwartek
    • Piątek
    • Sobota
    • Niedziela
  • Podcasty
    • 7 dni w Łodzi i regionie
    • A.B.C Polskiego Rapu
    • Agata i film
    • Czas na kulturę
    • Dbaj o zdrowie
    • Ekologia. Bez. Ogródek
    • Ekonomiczna migawka
    • Gość Radia Łódź
    • Historie nieodległe
    • Im dalej w las
    • Inne audycje i podcasty
    • Liczy się człowiek
    • Łódzkie, jestem stąd
    • Masz głos
    • Na prawo patrz
    • Nasze dzieci
    • Nawiasem mówiąc
    • Niesamowity świat owadów
    • Okolice jazzu
    • Pierwszy dzień tygodnia
    • Podróże ze smakiem
    • Policja, słucham
    • Polityczny poniedziałek
    • Poranek dla aktywnych
    • Radio – czytelnia
    • Radio Nocą
    • Strefa kultury / Więcej kultury
    • Strefa ŁDK
    • Studio reportażu Radia Łódź
    • Szczeliny Łodzi
    • Szkiełko i oko
    • Świat mediów bez tajemnic
    • Taki jest świat
    • To jest temat
    • Z archiwum Radia Łódź
    • Zbudujmy rodzinę
    • Zdrowym być
    • Zwiesz się zwierz
  • Akademia Młodego Radiowca
  • Konkursy
  • Kalendarz
  • Patronat
  • Radio Łódź
    • Kontakt
    • Reklama
    • Promocja
    • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
    • BIP
    • Rada programowa
    • Polityka prywatności
Brak wyników
View All Result
Radio Łódź
LIVE
Brak wyników
View All Result
  • Artur Wolski
    Artur Wolski
    Zobacz wszystkie artykuły
  • 11 listopada 2023 07.31
  • 11 listopada 2023 08.03

11 listopada 1918 r. Józef Piłsudski i niepodległa Polska

11 listopada świat obchodzi zakończenie I wojny światowej. Z kolei w naszym kraju świętujemy rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Nasz kraj przez kilka lat musiał się zmagać z przeciwnościami (powstanie wielkopolskie, wojna polsko – sowiecka, powstania śląskie, spór z Czechami).
Józef Piłsudski

Instytut Józefa Piłsudskiego

Udostępnij na FacebookuTwittnij

Józef Piłsudski – powrót do Polski

10 listopada 1918 roku. Władze niemieckie zachowały ścisłą tajemnicę – o powrocie Józefa Piłsudskiego z więzienia w twierdzy magdeburskiej wiedziało zaledwie kilka osób. Na peronie na Komendanta oczekiwali:

  • książę Zdzisław Lubomirski, członek Rady Regencyjnej powołanej na miejsce Tymczasowej Rady Stanu,
  • Adam Koc, szef miejscowego POW.

Piłsudski – jak pisał Andrzej Garlicki – dokonał wówczas pierwszego, ważnego wyboru politycznego: odmówił udania się na śniadanie przygotowane przez peowiaków i przyjął zaproszenie na śniadanie od księcia Lubomirskiego.

Skompromitowana w opinii społecznej i przerażona widmem rewolucji Rada Regencyjna marzyła tylko o jednym – oddać jak najszybciej władzę Piłsudskiemu, Lubomirski stwierdził w relacji złożonej w 1923 roku:

”Wtedy wszystkie stronnictwa, od najskrajniejszej prawicy do lewicy, żądały od nas oddania władzy Piłsudskiemu”.

Ale Piłsudski pragnął przede wszystkim zorientować się w sytuacji. A nie była ona prosta. W Lublinie istniał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Daszyńskim jako premierem. Rząd ten, powołany przez Konwent Organizacji A, opierał się na koalicji stronnictw lewicy niepodległościowej (PPS, PSL – Wyzwolenie, Stronnictwo Niezawisłości Narodowej).

Niepodległa Polska

Ogłosił manifest, który wyraźnie podkreślał demokratyczno – republikański charakter ustroju rodzącego się państwa polskiego i zarysował szeroki program przeobrażeń społeczno – politycznych. Ale to nie był jedyny polski ośrodek władzy. W chwili, gdy dogasała I wojna światowa (11 listopada 1918 r. Niemcy podpisały w Compiegne zawieszenie broni) poza rządem lubelskim istniały jeszcze:

  • CKO w zaborze pruskim, z którego wyłaniała się Naczelna Rada Ludowa wspierana przez miejscową POW,
  • Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie,
  • Rada Narodowa w Cieszynie.

Istniały także ośrodki decyzji politycznej mogące odegrać rolę języczka uwagi, m.in. Komitet Narodowy Polski oraz partie rewolucyjnej lewicy. 5 listopada z inicjatywy SDKPiL i PPS-Lewicy powstała w Lublinie Rada Delegatów Robotniczych. „Gdyby Piłsudski rozumował jak „towarzysz”, jak członek partii, nie byłoby nic prostszego, a zdaje się, że i nic łatwiejszego, niż uznać legalność rządu lubelskiego i w takiej czy innej formie stanąć na jego czele. Piłsudski postąpił wręcz odwrotnie. Uznał legalność Rady Regencyjnej, jakkolwiek jej istnienie, jej fons potestatis (łac. źródło mocy) opierała się na patencie cesarzy niemieckiego i austriackiego, i dopiero jako spadkobierca Rady Regencyjnej mianował rząd socjalistyczny” – oceniał Stanisław Cat – Mackiewicz.

22 listopada Piłsudski objął urząd Tymczasowego Naczelnika Państwa i miał go sprawować do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego. Miał prawo mianować ministrów, zatwierdzać budżet państwa i projekty ustawowe.

29 listopada Piłsudski przeprowadził się do Belwederu. Miał mnóstwo pracy urzędowej. Istotną dla niego sprawą było nadal tworzenie wojska. Ostro reagował na wszelkie rady w tym względzie, czego przykładem niech będą jego słowa skierowane do najbliższych współpracowników:

„Mam dosyć tych gadań, tych podpowiadań! Do dupy z Waszymi radami, do dupy. Potrzebuję żołnierza, słyszycie!”.

Według niego armia stanowiła o sile państwa, które nie miało ukształtowanych granic, zapewniała stabilizację. Chciał zjednoczyć żołnierzy walczących na przeciwnych frontach, zorganizować ich w oddziały, a przede wszystkim uzbroić i umundurować. Piłsudski tuż po swoim powrocie wydał rozkaz do żołnierzy ślubując poświęcić swoje życie dla dobra Ojczyzny.

Tymczasem po rozwiązaniu się rządu lubelskiego Piłsudski powierzył misję tworzenia rządu Daszyńskiemu, ale tym razem miał to być rząd koalicyjny. Endecja jednak odnosiła się do tego pomysłu sceptycznie, dlatego ostatecznie zgłoszono kandydaturę działacza PPSD, kierownika politycznego Konwentu Jędrzeja Moraczewskiego. Mimo uzgodnień z endecją, nie weszli oni do rządu i powołany 18 listopada gabinet Moraczewskiego miał charakter lewicowy. Piłsudski traktował go jednak jako swoiste prowizorium, poszukując jednocześnie możliwości rozszerzenia jego oparcia na prawo.

Rząd Moraczewskiego upadł w wyniku operetkowego zamachu stanu. W nocy z 4 na 5 listopada 1919 roku grupa prawicowych spiskowców kierowana przez pułkownika Mariana Januszajtisa i księcia Eustachego Sapiehy aresztowała premiera i kilku ministrów. Sytuacja została opanowana po kilku godzinach, a zamachowcy stanęli przed Naczelnikiem Państwa. Piłsudski zwymyślał ich w Belwederze i kazał rozejść się do domów.

Tekst pochodzi z niepublikowanej jeszcze książki Artura Wolskiego o Walerym Sławku, najbliższym współpracowniku Piłsudskiego.

Czytaj także: Premiera słuchowiska “Re-Wizja. Toast za Niepodległą”

Wartoprzeczytać

mat. prasowe CPK

Tak ma wyglądać stacja kolejowa w Brzezinach [WIZUALIZACJE]

19 listopada 2024
ŁKS Coolpack - KSK Qemetica Noteć Inowrocław

ŁKS Coolpack Łódź zwolnił trenera!

11 listopada 2024
Jolanta Chelminska fot. Konrad Ciezki

Jolanta Chełmińska gościem Radia Łódź. Bon senioralny jednym z tematów

11 listopada 2024
To jest temat. Patriotyzm „wczoraj” i „dziś“

To jest temat. Patriotyzm „wczoraj” i „dziś“ [PODCAST]

11 listopada 2024

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Tagi: 11 listopadaJózef Piłsudskiniepodległość Polski
Poprzedni artykuł

Wojna na Ukrainie. 626. dzień rosyjskiej inwazji

Następny artykuł

Nie tylko bohaterowie. Spacer po Starym Cmentarzu w Łodzi w 105. rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę

Następny artykuł
Nie tylko bohaterowie - spacer po Starym Cmentarzu w Łodzi

Nie tylko bohaterowie. Spacer po Starym Cmentarzu w Łodzi w 105. rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę

Zagłębie Lubin - Widzew Łódź

Zagłębie Lubin - Widzew Łódź 1:1. Bohaterem ostatniej akcji Rondić, a całego meczu VAR

Radio Łódź

  • Zasięg i częstotliwości
  • Historia Radia Łódź
  • Kalendarium Radia Łódź
  • Polityka prywatności
  • BIP
  • Rada programowa
  • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
  • Kontakt

Do pobrania

  • Księga Znaku Radio Łódź
  • LOGO Radio Łódź [PDF]
  • Księga Znaku Radio Łódź Nad Wartą
  • LOGO Radio Łódź Nad Wartą [PDF]

Warto przeczytać

Grzegorz Lorek

Nielegalni migranci w Piotrkowie? Władze dementują

5 czerwca 2025
Widok na czarną ścianę. Mieszkańcy bloku przy Tuszyńskiej narzekają: “żyje się jak w trumnie”

Widok na czarną ścianę. Właściciele nie zgadzają się na przemalowanie elewacji

5 czerwca 2025

BIP

  • BIP Radio Łódź
  • Informacje ogólne o spółce
  • Struktura Radia Łódź
  • Władze spółki
  • Akcjonariusze
  • Organy opiniodawczo – doradcze
  • Udostępnianie informacji
  • Dokumenty
  • Środki publiczne
  • Ogłoszenia publiczne
  • Instrukcja obsługi BIP

© 2012-2024 Radio Łódź

Witaz ponownie!

Sign In with Facebook
Sign In with Google
Sign In with Linked In
OR

Zaloguj się poniżej do swojego konta

Zapomniane hasło?

Przypomnij hasło

Please enter your username or email address to reset your password.

Zaloguj

Dodaj nową listę

Brak wyników
View All Result
  • Ramówka
    • Poniedziałek
    • Wtorek
    • Środa
    • Czwartek
    • Piątek
    • Sobota
    • Niedziela
  • Podcasty
    • 7 dni w Łodzi i regionie
    • A.B.C Polskiego Rapu
    • Agata i film
    • Czas na kulturę
    • Dbaj o zdrowie
    • Ekologia. Bez. Ogródek
    • Ekonomiczna migawka
    • Gość Radia Łódź
    • Historie nieodległe
    • Im dalej w las
    • Inne audycje i podcasty
    • Liczy się człowiek
    • Łódzkie, jestem stąd
    • Masz głos
    • Na prawo patrz
    • Nasze dzieci
    • Nawiasem mówiąc
    • Niesamowity świat owadów
    • Okolice jazzu
    • Pierwszy dzień tygodnia
    • Podróże ze smakiem
    • Policja, słucham
    • Polityczny poniedziałek
    • Poranek dla aktywnych
    • Radio – czytelnia
    • Radio Nocą
    • Strefa kultury / Więcej kultury
    • Strefa ŁDK
    • Studio reportażu Radia Łódź
    • Szczeliny Łodzi
    • Szkiełko i oko
    • Świat mediów bez tajemnic
    • Taki jest świat
    • To jest temat
    • Z archiwum Radia Łódź
    • Zbudujmy rodzinę
    • Zdrowym być
    • Zwiesz się zwierz
  • Akademia Młodego Radiowca
  • Konkursy
  • Kalendarz
  • Patronat
  • Radio Łódź
    • Kontakt
    • Reklama
    • Promocja
    • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
    • BIP
    • Rada programowa
    • Polityka prywatności

© 2012-2024 Radio Łódź

Ta strona korzysta z plików cookie. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Odwiedź naszą Politykę prywatności.
Przejdź do treści
Otwóz pasek narzędzi Dostępność

Dostępność

  • Zwiększ tekstZwiększ tekst
  • Zmniejsz tekstZmniejsz tekst
  • Czarno-białeCzarno-białe
  • Wysoki kontrastWysoki kontrast
  • NegatywNegatyw
  • Lekkie tłoLekkie tło
  • Podkreślone odsyłaczePodkreślone odsyłacze
  • Czytelny tekstCzytelny tekst
  • Reset Reset
spinner
spinner
ładuj więcej