BIP
84. rocznica wybuchu II wojny światowej. Uroczystości w Wieluniu
W piątek (1 września) w Wieluniu odbyły się oficjalne uroczystości związane z 84. rocznicą wybuchu II wojny światowej. Podobnie, jak 84 lata temu o godz. 4.40 w mieście zawyły syreny. Uderzono także w dzwon „Pamięć i Przestroga”, który został podarowany miastu przez prezydenta RP Andrzeja Dudę. – 1 września 1939 roku rozegrała się największa tragedia w historii miasta. Dziś czujemy rześkość powietrza, ale 84 lat temu powietrze było gęste od dymu i ognia. Słychać było również ryk silników samolotów i krzyk ludzi – mówił Paweł Okrasa, burmistrz Wielunia.
W uroczystościach wziął udział premier RP Mateusz Morawiecki. Główna ich część miała miejsce na pl. Kazimierza Wielkiego, przed ratuszem.
Premier @MorawieckiM podczas uroczystości z okazji 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej w #Wieluń: II wojna światowa rozpoczęła się tutaj, kiedy samoloty Luftwaffe o godzinie 4:40, zrzuciły bomby na niewinne i bezbronne miasto, które nie było przecież żadnym militarnym… pic.twitter.com/xidOVWmUNG
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) September 1, 2023
– II wojna światowa rozpoczęła się tutaj, kiedy samoloty Luftwaffe o godzinie 4:40, zrzuciły bomby na niewinne i bezbronne miasto, które nie było przecież żadnym militarnym obiektem. Celem niemieckiej III Rzeszy było zastraszenie oraz unicestwienie Polski i Polaków – mówił szef rządu.
Wraz z Premierem @MorawieckiM biorę udział w uroczystościach 84 rocznicy wybuchu II wojny światowej, w tym ofiar bombardowania Wielunia 1 września 1939 roku.#Wieluń pic.twitter.com/VUUm8V88Ij
— Janusz Wojciechowski (@jwojc) September 1, 2023
Premier dodał, że konieczne jest zadośćuczynienie ze strony Niemiec za szkody wyrządzone w czasie II wojny światowej. – Polska i Niemcy są dzisiaj partnerami w UE, ale aby mogły ze sobą normalnie funkcjonować w przyszłości, muszą zamknąć ten czarny rozdział hekatomby II wojny światowej – powiedział Prezes Rady Ministrów. Mateusz Morawiecki dodał, że nie wrócimy życia tamtym ofiarom, ale jesteśmy im winni coś więcej niż tylko pamięć.
Nie wystarczy – pamiętamy. Trzeba również dokonać zadośćuczynienia. To zadośćuczynienie w postaci reparacji jest konieczne, by tamten rozdział historii można było zamknąć. Aby żyjący jeszcze świadkowie bombardowań mogli w spokoju pomyśleć o przyszłości, a nie tylko z cierpieniem wspominać przeszłość. Dlatego nie spoczniemy, ja nie spocznę dopóki ta bolesna rana nie zostanie choć częściowo ukojona – powiedział Mateusz Morawiecki.
Premier @MorawieckiM w #Wieluń: Polska i Niemcy są dzisiaj partnerami w UE, ale aby mogły ze sobą normalnie funkcjonować w przyszłości, muszą zamknąć ten czarny rozdział II wojny światowej – ten moment, w którym niemiecki naród chciał unicestwić Polskę. pic.twitter.com/NszD8WmuLw
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) September 1, 2023
Posłuchaj pełnego przemówienia premiera Mateusza Morawieckiego:
Premier @MorawieckiM w #Wieluń: Jeśli myślimy o tamtych ofiarach, pomyślmy o każdej z nich z osobna. Nie tylko o liczbach, o podsumowaniach ogólnych. Niech każdy z nas w pamięci, w sercu, przez chwilę zatrzyma się i pomyśli o konkretnych ludziach. O małych dzieciach, jak… pic.twitter.com/ZnkPm31EjB
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) September 1, 2023
84. rocznica wybuchu II wojny światowej. List od prezydenta RP
Po przemówieniu szefa rządu Marcin Przydacz, szef Biura Polityki Międzynarodowej Kancelarii Prezydenta RP, odczytał specjalny list prezydenta Polski Andrzeja Dudy, napisany z okazji 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
Szanowni przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, czcigodni kombatanci, żołnierze Rzeczypospolitej, szanowni funkcjonariusze i pracownicy służb mundurowych, drodzy Rodacy.
W 1939 roku, 1 września przypadał tak, jak dziś – w piątek. Miał to być kolejny zwykły dzień kończącego się upalnego lata. Niedługo przed świtem, około godziny 4:40, mieszkańców Wielunia zbudziły eksplozje, huk i wstrząsy walących się budynków, ogień pożarów, okrzyki strachu i bólu. To niemieckie lotnictwo rozpoczęło ludobójczy, terrorystyczny atak na ludność cywilną, na piękne 700-letnie miasto pozbawione celów wojskowych. Kolejne fale bombardowań zrównały Wieluń z ziemią. Zginęły setki mężczyzn, kobiet, dzieci. Tysiące pozostałych przy życiu, w tym wielu ciężko rannych, pozbawiono schronienia i elementarnych środków do życia. Zagłada Wielunia stała się jednym z pierwszych aktów dramatu, jakim była II wojna światowa, największa i najkrwawsza w dziejach ludzkości.
Rozpoczęła ją inwazja na Polskę przeprowadzana przez niemiecką III Rzeszę i sprzymierzony z nią Związek Sowiecki. Ta zbrojna napaść, a w ślad za nią zbrodnicza okupacja, zagroziły przetrwanie nie tylko polskiej państwowości i kultury, ale samej egzystencji naszego narodu. Dlatego szczególnie dziś z wdzięcznością i czcią wspominamy obrońców granic Rzeczypospolitej – bohaterskich Strażników Wolności i Godności naszego Narodu. Składamy hołd tym, którzy w obliczu przeważających sił wroga dokonywali cudów męstwa. We wrześniu 1939 roku, a potem na wszystkich frontach II wojny światowej, na lądzie, morzu i w powietrzu dowiedli oni, że ten, kto rzuca wyzwanie Polsce, nie może spać spokojnie.
Kolejne pokolenia spadkobierców ponad tysiącletniej tradycji oręża polskiego służą dziś w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i w szeregach naszych profesjonalnych, wyspecjalizowanych służb mundurowych. Z głębokim szacunkiem myślimy o ich codziennej, ofiarnej służbie. Będziemy ich konsekwentnie wspierać, zapewniać im nadal nowoczesne uzbrojenie, wszelkie potrzebne wyposażenie i środki działania. To konieczne wobec nowych realiów w naszej części Europy. Na sąsiedniej Ukrainie toczy się pełnoskalowa wojna. Rosyjscy najeźdźcy dopuszczają się przerażających zbrodni wojennych. Na granicy z Białorusią nie ustają wrogie, wymierzone w Polskę i Unię Europejską działania o charakterze hybrydowym, oparte na nieludzkim przedmiotowym traktowaniu migrantów. Dlatego z tym większą mocą deklarujemy, że bezpieczeństwo Polaków jest i pozostanie najwyższym priorytetem działań naszego państwa. Jako obywatelska wspólnota jesteśmy gotowi uczynić wszystko, aby tragedia wojny już nigdy nie wydarzyła się na polskiej ziemi.
Cześć ofiarom zbrodni wieluńskiej, wieczna pamięć i chwała Żołnierzom Września. Niech żyje wolna, Niepodległa i bezpieczna Polska.
Po uroczystościach szef rządu oraz delegacje władz państwowych, parlamentarzyści, kombatanci oraz przedstawiciele samorządów i instytucji złożyli kwiaty przed pomnikiem ofiar bombardowania Wielunia, znajdującym się przy ruinach Kościoła Farnego, który był jednym z pierwszych zabytków zniszczonych przez Niemców.
Premier @MorawieckiM w #Wieluń: Trzeba o tym pamiętać, że właśnie II wojna światowa, jak żadne inne wydarzenie ostatnich stuleci, zadecydowała o tym, kto jest zwycięzcą, a kto musi gonić ukradziony czas przeszłości. pic.twitter.com/377VdpMZni
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) September 1, 2023
W Wieluniu obecni byli także biegacze Sztafety Pamięci, którzy przybyli z Polskiej Nowej Wsi pod Opolem. Stamtąd, 1 września 1939 roku, wystartowały niemieckie bombowce, które zrzuciły bomby miasto.
Posłuchaj pełnej relacji z uroczystości w Wieluniu:
84. rocznica wybuchu II wojny światowej. Pierwsze bomby spadły na Wieluń
W uroczystościach oprócz przedstawicieli rządu, samorządowców, kombatantów i instytucji udział wzięli także mieszkańcy Wielunia, również ci, którzy pamiętają początek wojny m.in. Jan Tyszler.
Jak zawyła syrena, moi rodzice wyszli na balkon. Poszedłem za nimi. Miałem wtedy 6 lat. Pierwsze bomby spadły na szpital. Był oznakowany, na prześcieradłach namalowany był czerwony krzyż. Prześcieradła zostały rozciągnięte na dachu. Niemcy mieli taki sam krzyż, ale czarny. Krzyż do krzyża pasował. To było wręcz symboliczne – wspomina wielunianin.
84 lata temu, dokładnie 1 września 1939 roku, rozpoczęła się II wojna światowa. O godz. 4.40 niemieckie samoloty zaczęły bombardować Wieluń. Bomby spadły m.in. na szpital Wszystkich Świętych – w nalocie zginęły 32 osoby (pacjenci i personel) – uważa się je za pierwsze ofiary II wojny światowej.
1 września 1939 r. szpital w #Wieluń został zbombardowany przez Niemców, pomimo wyraźnego międzynarodowego oznaczenia Czerwonego Krzyża pic.twitter.com/SJb9UC2cBa
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) September 1, 2023
Bombardowanie Wielunia uznawane jest za pierwszą zbrodnię wojenną II wojny światowej. Niemcy przeprowadzili atak bombowy bez wypowiedzenia Polsce wojny. Wieluń nie stanowił dla Luftwaffe żadnego istotnego celu. W 1939 roku miasto liczyło około 16 tys. mieszkańców i był oddalony od niemieckiej granicy o 21 km. W chwili ataku nie stacjonowały w Wieluniu żadne jednostki Wojska Polskiego – nie było w mieście także żadnych stanowisk obrony przeciwlotniczej, zakładów przemysłowych czy ważnych linii komunikacyjnych.
Lotniczy atak Luftwaffe na Wieluń trwał do godziny 14.00. Na miasto zrzucono łącznie 380 bomb o łącznej wadze 46 ton – zginęło ponad 1,2 tys. osób. Część źródeł podaje nawet liczbę 2000 ofiar śmiertelnych. Miasto było zniszczone w 75 proc.
84. rocznica wybuchu II wojny światowej. Premier w Złoczewie
Premier Mateusz Morawiecki gościł w piątek także w Złoczewie. Szef rządu zapalił znicz przed obeliskiem „W Hołdzie Poległym za Ojczyznę” w Parku Pamięci.
W #Złoczew premier @MorawieckiM złożył kwiaty i zapalił znicz przed Obeliskiem „W Hołdzie Poległym za Ojczyznę” w Parku Pamięci z okazji 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
➡️ Po oddaniu hołdu pamięci poległym ofiarom, premier @MorawieckiM wraz z burmistrzem Złoczewa… pic.twitter.com/Uo1KEMGa18
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) September 1, 2023
Po oddaniu hołdu poległym oficerom szef rządu wraz z Dominikiem Drzazgą, burmistrzem Złoczewa, spotkali się z mieszkańcami miasta.
zdjęcia: Jarosław Kosmatka, Kancelaria Premiera, Radio Łódź nad Wartą
Wartoprzeczytać
![Biegiem na Film 2025 - uczestnicy pobiegli w strojach swoich ulubionych bohaterów [ZDJĘCIA]](https://radiolodz.pl/wp-content/uploads/2025/06/Biegiem-na-film-2025-Fot-Sebastian-Szwajkowski-36-120x86.jpg "Biegiem na Film 2025 - uczestnicy pobiegli w strojach swoich ulubionych bohaterów [ZDJĘCIA] 29")
