BIP
Te ręcznie wykonane dzieła sztuki, przedstawiające sceny z narodzin Jezusa Chrystusa, są znane na całym świecie i stanowią ważny element dekoracji bożonarodzeniowych. Jednak mało kto zastanawia się nad głębokimi korzeniami i ewolucją tej fascynującej tradycji.
Początki szopek bożonarodzeniowych
Tradycja budowania szopek bożonarodzeniowych ma swoje korzenie w chrześcijańskiej ikonografii. W średniowieczu, zwłaszcza w krajach katolickich, pojawiły się pierwsze przedstawienia Bożego Narodzenia, które miały na celu edukację religijną ludności nieumiejącej czytać. Jednym z najważniejszych dzieł w tym kontekście był „Stabat Mater”, czyli ilustracje przedstawiające Matkę Boską opłakującą śmierć swojego Syna.
Z czasem pojawiły się również teatralne przedstawienia, tzw. „misteria”, które były formą dramatycznego odgrywania scen biblijnych. Wraz z rozwojem tej formy sztuki, zaczęły pojawiać się pierwsze próby tworzenia trójwymiarowych scen związanych z narodzeniem Jezusa.
Szopki w Włoszech – tradycja neapolitańska
Jednak to we Włoszech, zwłaszcza w regionie Neapolu, tradycja szopek bożonarodzeniowych osiągnęła swój największy rozwój i rozkwit. Pierwsze szopki neapolitańskie zaczęły się pojawiać w XVIII wieku i szybko zdobyły ogromną popularność. Właśnie w Neapolu narodził się unikalny styl budowy szopek, który przetrwał do dziś.
Szopki neapolitańskie charakteryzują się nie tylko starannością wykonania, ale także bogactwem detali i kolorów. Rzemieślnicy tworzący te dzieła sztuki starają się oddać nie tylko atmosferę Pierwszej Bożej Nocy, ale również codzienne życie tamtych czasów. Figurki w szopkach neapolitańskich to nie tylko postacie biblijne, ale także postacie z życia społecznego, ludzie w tradycyjnych strojach, rzemieślnicy i handlarze.
Ewolucja tradycji na świecie
Wraz z rozwojem szopek we Włoszech, tradycja ta zaczęła się szerzyć po całej Europie i poza nią. Różne kraje przyjęły własne style i elementy charakterystyczne. W Niemczech, na przykład, popularne stały się szopki z drewnianymi figurkami, natomiast w Hiszpanii często spotyka się szopki z rzeźbionego drewna.
W Polsce tradycja szopek bożonarodzeniowych również zakorzeniła się głęboko. Początki tego zwyczaju sięgają XVIII wieku, gdy pojawiły się pierwsze drewniane i gliniane szopki. Jednak to w XIX wieku szopki zaczęły nabierać swojego charakterystycznego polskiego stylu.
Polskie szopki bożonarodzeniowe
W Polsce szopki bożonarodzeniowe stały się nie tylko formą wyrazu artystycznego, ale również narodową tradycją, która jest pielęgnowana z pokolenia na pokolenie. Charakteryzują się one często drewnianymi, ręcznie malowanymi figurkami, ukazującymi postacie związane z tradycją i historią polskiego społeczeństwa.
Współczesne szopki polskie to nie tylko przedstawienia bożonarodzeniowe, ale również forma ekspresji artystycznej. Rzemieślnicy tworzący te dzieła starają się przekazać swoje spojrzenie na rzeczywistość, wykorzystując tradycyjne motywy i symbole. Szopki często stają się miejscem ukazania lokalnej kultury, historii i tradycji.
Nowoczesne Wariacje na Temat Szopek
Współczesność przyniosła również nowe wariacje na temat tradycyjnych szopek bożonarodzeniowych. Coraz częściej można spotkać szopki wykonane z nietypowych materiałów, takich jak metal czy szkło. Są one często minimalistyczne, ale pełne symboliki i głębokich znaczeń.
Historia szopek bożonarodzeniowych to fascynująca podróż przez wieki i różne kultury. Od prostych przedstawień biblijnych scen po wyszukane dzieła sztuki, szopki odzwierciedlają bogactwo ludzkiej wyobraźni i wiary. Dzięki tym ręcznie wykonanym arcydziełom, Boże Narodzenie staje się nie tylko czasem radości i rodzinnych spotkań, ale także okazją do podziwiania dziedzictwa kulturowego i sztuki ludowej.
Szopki bożonarodzeniowe w łódzkich kościołach – Boże Narodzenie 2023
Łodzianie o szopce przed katedrą
Przed łódzką katedrą, jak co roku, stanęła bożonarodzeniowa szopka – są w niej naturalnej wielkości figury Świętej Rodziny, a także Trzech Króli i pasterzy. Zapytaliśmy łodzian, jak podoba się im tegoroczna szopka.
Posłuchaj:
Tradycja budowy szopki przed łódzką bazyliką archikatedralną została zapoczątkowana w 1996 roku. Na placu katedralnym pojawiały się stajenki budowane według różnych projektów, wyłonionych w konkursach ogłaszanych głównie wśród studentów architektury Politechniki Łódzkiej.
Łódzkie szopki cieszyły się największą popularnością, gdy pojawiały się tam żywe zwierzęta wypożyczane z łódzkiego zoo. Od siedmiu lat szopką opiekuje się Fundacja Służby Rodzinie „Nadzieja”. Szopkę przed łódzką katedrą można oglądać do 6 stycznia, czyli święta Trzech Króli.
