Wielkanoc 2024. Poniedziałek Wielkanocny i Śmigus-Dyngus

Kościół katolicki obchodzi Poniedziałek Wielkanocny. To drugi dzień Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. W Polskiej tradycji to także Śmigus-Dyngus, czyli “lany poniedziałek”.

Ksiądz profesor Jan Sochoń wyjaśnia, że Poniedziałek Wielkanocny to wciąż ważny czas spotkania ze Zmartwychwstałym Jezusem. Wszystkie wydarzenia, które świętujemy, a które stanowią historię naszego Zbawienia, są ważne.

Możemy nawet powiedzieć, że zwykły czas jest ważny, a może i ważniejszy. Wszystkie wydarzenia, nawet te najprostsze, codzienne, to są wydarzenia prowadzące ku Zbawieniu, dotykające życia Jezusowego, więc są ważne – tłumaczył kapłan.

Poniedziałek Wielkanocny to również Śmigus-Dyngus związany przede wszystkim z tradycją oblewania wodą

W wielu polskich domach w ruch pójdą dziś pistolety, jajeczka, miseczki i inne akcesoria do polewania wodą. Od wieków drugi dzień świąt wielkanocnych w Polsce symbolizuje Śmigus-Dyngus. Zwyczaj obchodzony jest lokalnie także w innych krajach słowiańskich.

Choć “lany poniedziałek” kojarzony jest z Wielkanocą, jego korzenie wywodzą się z obrzędowości pogańskiej – informuje Magdalena Trzaska z Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi:

“Wiara w moc wody czyli w zdolność dawania życia, zapewniania płodności – jest tutaj widoczna. Niewielu wie, że dawniej były to dwa oddzielne zwyczaje. Śmigus polegał na symbolicznym biciu witkami wierzb albo palmami po nogach i oblewaniem się wodą. Symbolizowało to oczyszczenie symboliczne z chorób, brudu, ale i grzechu. Dyngusem określano natomiast wielkanocne kolędowanie” – opisuje.

Pierwsze wzmianki dotyczące śmigusa-dyngusa na ziemiach polskich sięgają XV wieku.

Woda i zaloty

W tradycji ludowej polewanie wodą łączono z zalotami. Wodą oblewali kawalerowie, a panny obdarowywały ich jajkami, w tym własnoręcznie wykonanymi pisankami.

Tak było np. w dawnej wsi opoczyńskiej – opowiada twórczyni ludowa Zofia Migowska wspomina, że wodą polewano już w niedzielę wieczorem.

Posłuchaj:

Panny niby uciekały przed wodą, ale ostatecznie dawały się oblać, bo wierzyły, że przyniesie im to powodzenie.

Policja przypomina o bezpieczeństwie

Policja apeluje o dbanie o tradycje z umiarem i zdrowym rozsądkiem. Ostrzega też, że wszelkie akty wandalizmu będą karane.

– Policjanci przypominają, że polewanie wodą w Poniedziałek Wielkanocny można uznać za zachowanie mieszczące się w ramach zwyczaju, o ile nie przekraczał norm ogólnie przyjętych w danym środowisku. Zachowania przekraczające te normy mogą powodować odpowiedzialność sprawcy za popełnione wykroczenie, a w skrajnych przypadkach nawet za przestępstwo. Zakłócając porządek publiczny, trzeba spodziewać się mandatu karnego w wysokości do 500 zł. Uszkodzenie mienia czy uszkodzenie ciała to przestępstwa zagrożone karą nawet do 5 lat pozbawienia wolności – mówi Dariusz Kaczmarek z Komendy Powiatowej Policji w Radomsku.

Policja będzie czuwać nad bezpieczeństwem przechodniów.