BIP
Kryteria wyboru najtańszego ogrzewania
Zaznaczmy na wstępie, że o wyborze najtańszego źródła ogrzewania powinno decydować kilka kryteriów: efektywność energetyczna systemu, koszty paliwa lub energii elektrycznej, koszty instalacji oraz dostępność dotacji i programów wsparcia. Niemniej istotne mogą okazać się koszty serwisowania i konserwacji przekładające się na całkowite koszty eksploatacyjne. Jako inwestora mogą Cię też interesować komfort użytkowania technologii, jej funkcjonalność (np. możliwość inteligentnego, zdalnego sterowania systemem), możliwość integracji z innymi systemami (np. fotowoltaiką) oraz aspekt ekologiczny.
W 2024 roku ceny paliw i energii elektrycznej są dynamiczne. Dlatego analizując koszty, należy brać pod uwagę nie tylko bieżące ceny, ale także przewidywane zmiany w przyszłości. Na potrzeby tego artykułu wykonamy szacunki dla modelowego domu jednorodzinnego o powierzchni 180 m², z zapotrzebowaniem na energię wynoszącym 80 kWh/m²/rok oraz z uwzględnieniem zużycia ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) przez 5-osobową rodzinę (60 litrów na dobę na osobę, przy temperaturze c.w.u. 45°C).
Analiza kosztów ogrzewania różnymi systemami w 2024 roku
Analizując koszty ogrzewania, przyjrzymy się takim źródłom energii jak: pompy ciepła, kotły gazowe, ogrzewanie elektryczne, pelet, ekogroszek (granulat węglowy) oraz olej opałowy. Przy każdym systemie przedstawimy szacunkowe koszty dla modelowego domu, uwzględniając roczne zapotrzebowanie na energię cieplną oraz aktualne ceny paliw i energii elektrycznej.
Kotły gazowe – stabilność kosztów przy zmiennych cenach gazu
Kotły gazowe to jedno z najpopularniejszych rozwiązań grzewczych w Polsce. Decydują o tym relatywnie niskie koszty inwestycyjne oraz wygoda użytkowania. Dla modelowego domu o powierzchni 180 m² (przy kosztach jednostkowych 0,42 zł/kWh dla gazu ziemnego) roczny koszt ogrzewania i przygotowania c.w.u. takim paliwem szacowałby się na poziomie około 6 048 zł. W przypadku gazu płynnego, którego koszt jednostkowy wynosi 0,43 zł/kWh, roczny koszt wyniesie około 6 192 zł.
Kocioł gazowy zapewnia stabilność działania i brak konieczności magazynowania paliwa. Jest to istotne w kontekście przewidywalności kosztów oraz komfortu użytkowania. Mimo to warto pamiętać, że od 2025 roku zakup kotłów na gaz (z wyjątkiem urządzeń pracujących w instalacji hybrydowej) w krajach Unii Europejskiej ma nie być dofinansowywany.
Ogrzewanie elektryczne – wysoki koszt energii
Mimo prostoty instalacji i użytkowania ogrzewanie elektryczne wiąże się z wysokimi kosztami eksploatacyjnymi. Dla naszego modelowego domu, przy kosztach jednostkowych 1,28 zł/kWh (taryfa G11), roczny koszt ogrzewania wyniesie aż blisko 18 432 zł! Dla taryfy G12 (koszt jednostkowy 1,15 zł/kWh) koszty te wyniosą około 16 560 zł, a dla taryfy G12w (koszt jednostkowy 1,12 zł/kWh) – około 16 128 zł.
Ogrzewanie elektryczne może być bardziej opłacalne w połączeniu z instalacją fotowoltaiczną, jednak nawet w takim przypadku koszty początkowe są znaczne, a okres zwrotu inwestycji może być dłuższy niż w przypadku innych systemów grzewczych. Wysokie koszty energii elektrycznej, szczególnie w miesiącach zimowych, sprawiają, że ogrzewanie elektryczne jest mniej popularnym wyborem dla inwestorów poszukujących oszczędności. Należy je wybierać raczej jako wsparcie, aniżeli główny system grzewczy.
Pompy ciepła – efektywność i koszty eksploatacyjne
Pompy ciepła w domach zyskują coraz większą popularność ze względu na ich wysoką efektywność energetyczną przekładającą się na niskie rachunki za ogrzewanie. W przypadku naszego modelowego domu koszty eksploatacyjne mogą się różnić w zależności od sprawności urządzenia (COP, SCOP, SPF), rodzaju pompy (powietrze/woda, solanka/woda) oraz taryfy, jaką wybierze użytkownik. Wariantem najczęściej wybieranym przez gospodarstwa domowe jest G11, czyli taryfa jednostrefowa, gdzie cena prądu jest stała niezależnie od pory. Domownicy, którzy korzystają z urządzeń elektrycznych głównie w godzinach nocnych, w weekendy i święta, decydują się częściej na dwustrefową taryfę G12 lub G12w.
Przejdźmy teraz do liczb. W domach jednorodzinnych najczęściej instalowanymi urządzeniami są pompy ciepła powietrzne (powietrze/woda) oraz pompy gruntowe (solanka/woda). Przeanalizujmy koszty roczne dla każdego wariantu i w zależności od konkretnych taryf.
Przy użyciu pompy ciepła powietrze/woda w taryfie G11 roczny koszt ogrzewania i c.w.u. wyniesie około 5 616 zł. W taryfie G12 koszty te spadną do około 5 040 zł, a w taryfie G12w również wyniosą około 5 040 zł.
Pompy ciepła typu solanka/woda, które są jeszcze bardziej efektywne, oferują niższe koszty eksploatacyjne. Dla taryfy G11 roczny koszt ogrzewania wyniesie około 4 752 zł. W taryfie G12 koszty spadną do około 4 320 zł, a w taryfie G12w do około 4 176 zł. Dodatkową zaletą pomp ciepła jest możliwość integracji z instalacją fotowoltaiczną, co pozwala na dalsze obniżenie kosztów operacyjnych, a nawet na uzyskanie całkowitej niezależności energetycznej.
Warto także zaznaczyć, że pompy ciepła to systemy grzewcze, które rokrocznie są dotowane z programów rządowych i lokalnych. Inwestorzy mogą uzyskać nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych dofinansowania, co zdecydowanie redukuje próg wejścia i koszty inwestycji.
Ogrzewanie peletem i ekogroszkiem – koszty paliwa i logistyka
Ogrzewanie peletem to rozwiązanie, które w domach jednorodzinnych w ostatnich latach zyskały na popularności. Pelet, będący produktem biomasy, jest paliwem odnawialnym, co czyni go bardziej ekologiczną alternatywą dla węgla. Roczny koszt ogrzewania naszego modelowego domu tym surowcem, zakładając koszty jednostkowe paliwa na poziomie 0,36 zł/kWh (dla peletu), wynosiłby 6 876 zł. Tańsze okazuje się ogrzewanie ekogroszkiem (koszt jednostkowy 0,30 zł/kWh) – tutaj wydatki na ogrzewanie wynosiłyby ok. 5 744 zł.
Obydwa systemy wymagają regularnej dostawy paliwa oraz jego magazynowania, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i koniecznością posiadania odpowiedniej przestrzeni. Warto również uwzględnić konieczność czyszczenia i konserwacji kotła, co zwiększa nakłady pracy związane z obsługą systemu. Warto też pamiętać, że mimo różnicy blisko 1000 zł (pelet) – w przeciwieństwie do granulatu węglowego – w krajach UE został uznany za paliwo proekologiczne, co czyni go alternatywą bardziej przyszłościową.
Ogrzewanie olejem opałowym – wysokie koszty i spadająca popularność
Ogrzewanie olejem opałowym staje się coraz mniej popularne ze względu na wysokie koszty paliwa oraz rosnące regulacje dotyczące emisji spalin. Dla modelowego domu o powierzchni 180 m² przy kosztach jednostkowych 0,56 zł/kWh na roczny koszt ogrzewania i c.w.u. tym paliwem szacowałby się na poziomie około 8 064 zł. Jest to zdecydowanie wyższy koszt w porównaniu z innymi systemami grzewczymi, co czyni go mało atrakcyjnym dla inwestorów poszukujących oszczędności. Wysokie koszty eksploatacyjne w połączeniu z koniecznością magazynowania paliwa oraz negatywnym wpływem na środowisko sprawiają, że ogrzewanie olejem opałowym jest coraz rzadziej wybierane, szczególnie w nowych inwestycjach.
Podsumowanie
Wśród wymienionych systemów grzewczych najkorzystniejszymi i najbardziej przyszłościowymi wariantami okazują się pompy ciepła. Niskie koszty widoczne są również w przypadku ogrzewania granulatem węglowym oraz gazem, co czyni je dobrą alternatywą dla inwestorów poszukujących taniego paliwa czy gotowych zainwestować czas w obsługę systemu. Mimo to kwestia węgla na europejskim rynku energetycznym wciąż pozostaje wątpliwa, a ceny surowców dynamicznie się zmieniają, czego nie można powiedzieć o darmowych źródłach odnawialnych. Za pompami ciepła przemawia także fakt, że są to technologie stale dotowane z programów rządowych czy lokalnych, co zdecydowanie obniża koszt i przyspiesza zwrot inwestycji.
![Patryk Pietrzak w rozmowie z Piotrem Bielawskim [PODCAST]](https://radiolodz.pl/wp-content/uploads/2024/10/thumbnail_1000024929-e1730108741218-75x75.jpg "Patryk Pietrzak w rozmowie z Piotrem Bielawskim [PODCAST] 7")
