BIP
1. Wyjątkowa przecznica Piotrkowskiej
Od reprezentacyjnej ulicy Łodzi biorą swój początek wszystkie ulice, poza jedną, która Pietrynę przecina. Wiecie, o jakiej ulicy mowa? To Sieradzka, umiejscowiona blisko placu Niepodległości.
2. Kino na… Kaliskiej!
Dworzec Łódź Kaliska najbardziej rozsławił bodaj film Marka Koterskiego “Ajlawju”, gdzie w jednej ze scen Cezary Pazura potyka się opuszczając dworzec. Gdyby obraz powstał wcześniej, można by go na Kaliskiej obejrzeć. Za czasów komuny funkcjonowało tam bowiem kino dworcowe. Żeby trafić na seans, trzeba było jednak być właścicielem “peronówki” uprawniającej do wejścia na dworzec.
3. 600-krotny wzrost ludności w ciągu jednego wieku
Choć ostatnio liczebność łodzian systematycznie spada, były czasy, że rozwój miasta był pod tym względem nie tyle błyskawiczny, co w zasadzie nadświetlny. W ciągu stu lat liczba ludności z niecałego tysiąca zwiększyła się do 600 tys.! Działo się to między 1815 a 1915 rokiem.
4. Palmy w kulach
Palmiarnia w Ogrodzie Botanicznym w Łodzi miała wyglądać zupełnie inaczej, a konkretnie mieć kształt… ogromnych kul! Planowano ich aż siedem, w tym największą, o wysokości 27 metrów. Koncepcja miała być realizowana od 1970 r., ale ostatecznie, jak wiemy, zdecydowano się na inne rozwiązanie.
Archiwum “Dziennika Łódzkiego”
5. Pierwszy w Łodzi lot balonem w parku Helenów
W końcówce XIX w. park Helenów był zupełnie innym miejscem, niż obecnie. Uczyniono z niego luksusową strefę, do której wejście było płatne. Nie brakowało atrakcji i chętnych do ich oglądania. W sierpniu 1889 r. Charles Leroux, prawdziwa gwiazda przestworzy tamtych czasów, nie tylko wzbił się w powietrze balonem, ale i skoczył z niego ze spadochronem własnej konstrukcji! Był to jednocześnie jeden z jego ostatnich pokazów, kilka tygodni później zginął w Tallinie, gdzie miał zakończyć swoje europejski tournee.
Park Helenów w XIX w., mat. domena publiczna
6. Herbem Łodzi nie zawsze była łódka, choć od niej się zaczęło
Łódka w herbie naszego miasta była od wieków – widnieje m.in. na najstarszym zachowanym herbie z 1535 r. (a mówi się, że jest on jeszcze o sto lat starszy). Rysunek łódki jest na nim bardzo prosty, wiosło wygląda jak maźnięte dziecięcą ręką. Łódki w herbie Łodzi przetrwały do 1817 r., kiedy z przyczyn politycznych zaczęto używać państwowego godła. Sytuacja odwróciła się dopiero niemal sto lat później, w 1914 r. Wówczas władze okupacyjne zleciły wykonanie herbu z wizerunkiem łódki. W czasie drugiej wojny światowej zastąpiła ją swastyka, by po wojnie ustąpić miejsca łódce.
Najstarszy zachowany herb Łodzi, mat. UMŁ
7. Dlaczego “podziemną katedrę” zbudowano na Stokach?
Powstanie zbiorników wody pitnej na Stokach postulował William Heerlein Lindleya. Umiejscowienie budowli w jednym z wyższych punktów miasta miało sprawić, że będzie pełniła funkcję wieży ciśnień. Wizja okazała się jednak kosztowna, dlatego pomysł z początku XX w. zrealizowano dopiero po upływie lat i to na raty – dwa pierwsze zbiorniki budowano w latach 1935-1937, kolejne – dopiero po wojnie, między 1949 a 1953 rokiem.
8. Największy mural na świecie
Większość łodzian kojarzy zapewne gigantyczny mural przy Piotrkowskiej 152. Praca powstawała od września do listopada 2001 roku i w momencie powstania była największym muralem na świecie. Na malunku widzimy m.in. pomnik Kościuszki, plac Wolności, łódkę czy tramwaj.
9. Kamień derbowy
Historia piłkarskich rozgrywek ligowych w Polsce ma już długą historię, a jej początek miał miejsce w naszym mieście. Temu przynajmniej dowodzi tablica przytwierdzona do kamienia przy ul. Wodnej (w miejscu dawnego Klubu Turystów), upamiętniająca pierwszy mecz ligowy na polskiej ziemi. 3 kwietnia 1927 r. o 15:00 na murawę wybiegli piłkarze ŁKS i Klubu Turystów (z informacji prasowych wynika jednak, że o 15:00 tego dnia mogły być rozegrane dwa mecze), mieliśmy więc do czynienia z derbami Łodzi.
![Książkomania. Galancie o Łodzi [PODCAST]](https://radiolodz.pl/wp-content/uploads/2025/05/galancie-o-lodzi-120x86.jpg "Książkomania. Galancie o Łodzi [PODCAST] 6")
