80. rocznica likwidacji Litzmannstadt Ghetto
W Łodzi oficjalnie rozpoczęły się obchody 80. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Ghetto – największego na ziemiach wcielonych do III Rzeszy. 29 sierpnia 1944 roku Niemcy wywieźli do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau ostatnią grupę Żydów. Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi, przywitała uczestników uroczystości, podkreślając, jak ważne dla Łodzi jest upamiętnianie swoich współmieszkańców.
Witam w Łodzi, mieście które od wielu lat pamięta swoich żydowskich współmieszkańców. Najserdeczniej i z ogromnym wzruszeniem witam Ocalałych z łódzkiego getta, a także ich rodziny, przedstawicieli drugiego i trzeciego pokolenia. To wielka radość, że jesteście z nami, a ponadto jesteście naszymi wielkimi przyjaciółmi i ambasadorami Łodzi w świecie – mówiła.
Honorowymi gośćmi uroczystości byli Ocalali z Holokaustu oraz ich rodziny. Jak mówiła Ala Elczewska, córka Haliny Elczewskiej, z inicjatywy której powstał Łódzki Park Ocalałych, to szczególny dzień.
Myśl, która mi towarzyszy, to początek straty babci, dziadka i ciotki. Stąd wyjeżdżali. Smutek równocześnie miesza się z życzliwością, że przeżyła mama i ciotka – dodała.
Wśród Ocalałych, którzy zapalili w czwartek (29 sierpnia) na Stacji Radegast znicze pamięci byli:
- Hanna Svirski,
- Zofia Lubińska-Rosset,
- Marian Turski,
- Leon Weintraub,
- Joseph Salomonowicz.
Hana Svirsky opowiedziała o Zofii Libich, która uratowała jej życie podczas wojny.
Moja wybawicielka, przybrana mateńka. 45 kg wagi, 145 cm wzrostu i wielki garb, i bohaterstwo bez miary. Przez 5,5 roku okupacji walczyła o mnie. Wykradła mnie z getta, następnie z obozu pracy mężczyzn, gdzie byłam ukrywana. Robiła wszystko, aby mnie uratować – wspominała kobieta.
Z rąk zbrodniarzy hitlerowskich, z najbliższej rodzinny Hanny Svirsky zginęło 18 osób.
1. fot. Agata Zielińska
2. fot. Agata Zielińska
3. fot. Agata Zielińska
4. fot. Agata Zielińska
5. fot. Agata Zielińska
6. fot. Agata Zielińska
7. fot. Agata Zielińska
8. fot. Agata Zielińska
9. fot. Agata Zielińska
10. fot. Agata Zielińska
11. fot. Agata Zielińska
12. fot. Agata Zielińska
13. fot. Agata Zielińska
14. fot. Agata Zielińska
Posłuchaj więcej:
Marsz Pamięci
Kard. Grzegorz Ryś, metropolita łódzki, uważa, że Marsz Pamięci, który wyruszył spod Stacji Radegast jest nie tylko symbolem życia, ale i zgody i pojednania.
Pójdziemy przez ważne miejsca w łódzkim getcie, na rynek staromiejski gdzie Żydzi i chrześcijanie mieszkali ze sobą kilkaset lat. Blisko gdzie obok siebie był pierwszy łódzki kościół i największa łódzka synagoga na wolborski ej. nie ma idei zawracania rzeki kijem bo historii nikt nie cofnie natomiast jest decyzja na wybór życia i życia wspólnego, życia razem w jakiejś komunii nie w segregacji nie w oddzieleniu nie we wrogości – podkreślił hierarcha.
Celem marszu jest połączenie pokoleń i różnych wyznań w celu uczczenia pamięci tych, którzy zginęli oraz tych, którzy pomagali ratować życie.
Uroczystości na Cmentarzu Żydowskim
Przedstawiciele miasta i instytucji, ambasadorzy, dyplomaci oraz goście zapalili znicze pod pomnikiem pamięci na Cmentarzu Żydowskim w Łodzi.
Prezydent Miasta Łodzi Hanna Zdanowska podkreślała, że 29 sierpnia to dla łodzian symboliczny dzień.
– Uroczystości upamiętniają naszych współmieszkańców, którzy kiedyś tworzyli to miasto. Z jednej strony to pamięć o nich, z drugiej strony to odpowiedzialność za przyszłość, bo jeżeli pamiętamy, co wydarzyło się w historii, to powinniśmy dążyć do tego, żeby takie historie nigdy w życiu nie miały miejsca, w odniesieniu do żadnej populacji, społeczeństwa czy narodu – mówiła prezydent.
Wśród gości uroczystości byli ocalali z łódzkiego getta i ich rodziny, dla których pamięć tamtych wydarzeń wciąż jest żywa.
Posłuchaj jednego z ocalałych – Leona Weintrauba:
O godz. 19 odbędzie się uroczysty koncert z okazji 80. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Ghetto w wykonaniu Chóru i Orkiestry Teatru Wielkiego w Łodzi i Chóru Żydowskiego CLIL. Bezpłatne wejściówki można odbierać w kasie Teatru Wielkiego w Łodzi.