Wielkanoc 2022. Poniedziałek Wielkanocny i Śmigus-Dyngus
Kościół katolicki obchodzi Poniedziałek Wielkanocny. To drugi dzień Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. W Polskiej tradycji to także Śmigus-Dyngus, czyli “lany poniedziałek”.
– Największe święta chrześcijańskie, takie jak Wielkanoc obchodzi się przez dwa dni, aby móc głębiej rozważać tajemnice wiary oraz radować się ze Zmartwychwstania Pana Jezusa” – podkreśla redaktor naczelny tygodnika “Idziemy” ksiądz Henryk Zieliński.
Poniedziałek Wielkanocny to czas spotkania ze Zmartwychwstałym Jezusem mówią duchowni.
– Cały okres Wielkanocny pyta nas o nasze doświadczenie Zmartwychwstałego. Czy nasza religijność nie jest czasami ograniczona do jakichś sentymentalnych wspomnień, albo rytualizmu? Trzeba nam dotknąć, spotkać, doświadczyć – mocy Chrystusa. Prośmy więc abyśmy nie byli świadkami pustego grobu, ale spotkania z Żywym, Który nas odnalazł- wyjaśnia ksiądz Bartosz Pikul.
Poniedziałek Wielkanocny to również Śmigus-Dyngus związany przede wszystkim z tradycją oblewania wodą
Genezy tego zwyczaju trzeba szukać w praktykach Słowian. W Polsce pojawił się w XIV wieku. Związany był także ze zbieraniem datków i smaganiemrózgą, gałązką lub palmą. Wodą – najczęściej oblewane były panny – na znak sympatii.
W regionie łódzkim zachowały się między innymi zwyczajne chodzenia po wsi z wystruganym z drewna kurkiem.
Obchodzenia pól z chorągwiami czy chodzenie po wsi z kurkiem dyngusowym – to tylko niektóre zwyczaje wielkanocne dawnego Księstwa Łowickiego. Dzisiaj część z nich jest odtwarzana w domach kultury, inne wciąż są kultywowane. – Wciąż żywy jest zwyczaj obchodzenia pól z chorągwią, w niektórych parafiach regionu – np. Kompina, czy Nieborów. Głównie strażacy zabierają chorągiew i obchodzą pola okolicznych wsi – mówi Magdalena Bartosiewicz z Muzeum w Łowiczu.
Chodzenie z chorągwią miało zapewnić urodzaj. – Obchodząc pola z chorągwią i wtykając gałązki złamanych palm wielkanocnych w graniczne kopcezabezpieczało się pola od działalności szkodników, czy np. gradobicia. Część osób jeszcze o tym pamięta, ale część traktuje to jako zabawę i nawiązanie do tradycji – dodaje etnografka.
W Łodzi w ostatnim czasie popularne są także bitwy wodne organizowane przez strażaków iprzedparafią Matki Bożej Anielskiej w Łodzi.
Do przyszłej niedzieli Kościół katolicki świętuje Zmartwychwstanie Chrystusa. Uroczystości zamknie 24 kwietnia Niedziela Miłosierdzia Bożego.
DrAlicja Piotrowska z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego o tradycji związanej z “lanym poniedziałkiem”:
Nazwa | Plik | Autor |
Zwyczaje niezwyczajne – Śmigus-Dyngus część 1 | audio (m4a) audio (oga) | |
Zwyczaje niezwyczajne – Śmigus-Dyngus część 2 | audio (m4a) audio (oga) | |
Zwyczaje niezwyczajne – Śmigus-Dyngus część 3 | audio (m4a) audio (oga) | |
Zwyczaje niezwyczajne – Śmigus-Dyngus część 4 | audio (m4a) audio (oga) |
ZDJĘCIA, NAGRANIA WIDEO, WIĘCEJ INFORMACJI Z ŁODZI I REGIONU |