Artykuł partnera

Czym jest białko?

Białkoto jeden z podstawowychskładników odżywczych diety. Białka pełnią funkcję budulcowe, regulacyjne oraz energetyczne. W przeważającej większości zbudowane są z aminokwasów, stanowiących ich podstawowe jednostki. Próczaminokwasóww białkach odnaleźć można reszty aminokwasowe oraz inne cząsteczki, jak m.in. cukry, czy jony metali – zależnie od funkcji jakie dane białko ma spełniać w ustroju.

Z praktycznego punktu widzenia białka są nam niezbędne dla zachowania zdrowia i życia – wchodzą w skład każdej komórki naszego ciała, umożliwiają także prawidłowy przebieg rozmaitych reakcji.

Jakie rodzaje białek znajdziemy w pożywieniu?

By móc wyjaśnić wartość poszczególnychrodzajów białekmusimy najpierw zapoznać się z różnicami które je charakteryzują.Białkow diecie możemy podzielić na:

• pełnowartościowe
• niepełnowartościowe
• niekompletne

Proteiny pełnowartościowecharakteryzuje występowanie w ich strukturze pełnego kompletu aminokwasów niezbędnych (egzogennych, EAA), a więc takich których organizm ludzki nie jest w stanie zsyntezować z żadnych innych substancji – ich dostarczenie wraz z pokarmem warunkuje przeżycie i sprawność. Mówiąc o zapotrzebowaniu na białko, myślimy głównie o dostarczeniuaminokwasów EAA. W białkach pełnowartościowych aminokwasy te występować muszą w odpowiednich ilościach oraz proporcjach, co umożliwia ich efektywne wykorzystanie na procesy fizjologiczne.

Proteiny niepełnowartościowerównież zawierają w swojej strukturze wszystkie z aminokwasów niezbędnych, “obciążone” są jednak występowaniem tzw. aminokwasu ograniczającego.Aminokwasograniczający to “cegiełka” (aminokwas), którego w strukturze białka jest istotnie mniej w porównaniu do białka wzorcowego (białko hipotetyczne, idealnie odwzorowujące potrzeby ludzkiego organizmu, zbieżne składowo z mięśniem ludzkim. Dawniej za białko wzorcowe uznawanobiałkocałego jaja kurzego). W związku z jego występowaniem –białkoto charakteryzuje nieco niższa wartość biologiczna.

Proteiny niekompletneto taki rodzaj białek w których jednego z aminokwasów nie ma w ogóle. Najpowszechniejszym przykładem sąbiałka kolagenowe– ich wartość odżywcza jest bardzo niska, strawność również pozostawia nieco do życzenia, a niektórzy dietetycy w ogóle nie ujmują w całodziennym bilansie przyjmowanych protein kolagenu i żelatyny.

Czy białka niepełnowartościowe są gorsze – czyli nieco o białkach roślinnych

Często możemy spotkać się z takim stwierdzeniem, iż źródło białka roślinnego jest znacznie gorsze od białek zwierzęcych. Nie jest to do końca prawdą.Białkaniepełnowartościowe są nieco gorszej jakości, jednak czynnikiem warunkującym jest tutaj niedostatek jednego zaminokwasów– stosując różneźródła białekroślinnych uzupełniamy brakującą pulę aminokwasową – warto mieszać rośliny!

Białka dostępne w suplementach diety dla sportowców i nie tylko

Wsuplementachdiety znajdziemy zarównobiałka roślinne, jak i zwierzęce.

Białka zwierzęce– hydrolizat, koncentrat,izolat białka serwatki(whey protein), kazeina, białka wołowe i drobiowe, albumina jaja to tylko niektóre przykłady. Wśród białek wegańskich znajdziemy pełnowartościowebiałko sojowe, ale także niepełnowartościowe odżywki oparte o groch, konopię czy pszenicę.

Jaką odżywkę białkową wybrać?

Kieruj się prostą zasadą ->zawartość procentowa białkai jego źródło, dostępność wyników badań potwierdzających zgodność składu i bezpieczeństwo, cena, smak, konsystencja – algorytm zastosowany w tej kolejności musi działać.