• O nas
  • Reklama
  • Prywatność
  • Kontakt
42 678 78 78 – 606 78 78 78
SŁUCHAJ NA ŻYWO
czwartek, 29 maja 2025
  • Zaloguj
Radio Łódź
  • Ramówka
    • Poniedziałek
    • Wtorek
    • Środa
    • Czwartek
    • Piątek
    • Sobota
    • Niedziela
  • Podcasty
    • 7 dni w Łodzi i regionie
    • A.B.C Polskiego Rapu
    • Agata i film
    • Czas na kulturę
    • Dbaj o zdrowie
    • Ekologia. Bez. Ogródek
    • Ekonomiczna migawka
    • Gość Radia Łódź
    • Historie nieodległe
    • Im dalej w las
    • Inne audycje i podcasty
    • Liczy się człowiek
    • Łódzkie, jestem stąd
    • Masz głos
    • Na prawo patrz
    • Nasze dzieci
    • Nawiasem mówiąc
    • Niesamowity świat owadów
    • Okolice jazzu
    • Pierwszy dzień tygodnia
    • Podróże ze smakiem
    • Policja, słucham
    • Polityczny poniedziałek
    • Poranek dla aktywnych
    • Radio – czytelnia
    • Radio Nocą
    • Strefa kultury / Więcej kultury
    • Strefa ŁDK
    • Studio reportażu Radia Łódź
    • Szczeliny Łodzi
    • Szkiełko i oko
    • Świat mediów bez tajemnic
    • Taki jest świat
    • To jest temat
    • Z archiwum Radia Łódź
    • Zbudujmy rodzinę
    • Zdrowym być
    • Zwiesz się zwierz
  • Akademia Młodego Radiowca
  • Konkursy
  • Kalendarz
  • Patronat
  • Radio Łódź
    • Kontakt
    • Reklama
    • Promocja
    • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
    • BIP
    • Rada programowa
    • Polityka prywatności
Brak wyników
View All Result
  • Ramówka
    • Poniedziałek
    • Wtorek
    • Środa
    • Czwartek
    • Piątek
    • Sobota
    • Niedziela
  • Podcasty
    • 7 dni w Łodzi i regionie
    • A.B.C Polskiego Rapu
    • Agata i film
    • Czas na kulturę
    • Dbaj o zdrowie
    • Ekologia. Bez. Ogródek
    • Ekonomiczna migawka
    • Gość Radia Łódź
    • Historie nieodległe
    • Im dalej w las
    • Inne audycje i podcasty
    • Liczy się człowiek
    • Łódzkie, jestem stąd
    • Masz głos
    • Na prawo patrz
    • Nasze dzieci
    • Nawiasem mówiąc
    • Niesamowity świat owadów
    • Okolice jazzu
    • Pierwszy dzień tygodnia
    • Podróże ze smakiem
    • Policja, słucham
    • Polityczny poniedziałek
    • Poranek dla aktywnych
    • Radio – czytelnia
    • Radio Nocą
    • Strefa kultury / Więcej kultury
    • Strefa ŁDK
    • Studio reportażu Radia Łódź
    • Szczeliny Łodzi
    • Szkiełko i oko
    • Świat mediów bez tajemnic
    • Taki jest świat
    • To jest temat
    • Z archiwum Radia Łódź
    • Zbudujmy rodzinę
    • Zdrowym być
    • Zwiesz się zwierz
  • Akademia Młodego Radiowca
  • Konkursy
  • Kalendarz
  • Patronat
  • Radio Łódź
    • Kontakt
    • Reklama
    • Promocja
    • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
    • BIP
    • Rada programowa
    • Polityka prywatności
Brak wyników
View All Result
Radio Łódź
LIVE
Brak wyników
View All Result
  • Radio Łódź
    Radio Łódź
    Zobacz wszystkie artykuły
  • 14 sierpnia 2020 16.04

Stefan Pogonowski | Bohaterowie Bitwy Warszawskiej

W cyklu audycji "Bohaterowie Bitwy Warszawskiej" przypomnimy zapomnianego bohatera jednej z największych i najważniejszych bitew w historii polskiego oręża. Wraz z IPN i Społecznym Komitetem Budowy Pomnika Stefana Pogonowskiego przypominamy tę postać, tło historyczne i ludzi, którzy zaważyli na jego losach.
Udostępnij na FacebookuTwittnij

Stefan Pogonowski | Bohaterowie Bitwy Warszawskiej

W cyklu audycji “Bohaterowie Bitwy Warszawskiej” przypomnimy zapomnianego bohatera jednej z największych i najważniejszych bitew w historii polskiego oręża. Wraz z IPN i Społecznym Komitetem Budowy Pomnika Stefana Pogonowskiego przypominamy tę postać, tło historyczne i ludzi, którzy zaważyli na jego losach.

63143 957402e791f485fd03fa66f4ab49de5d

Stefan Pogonowski urodził się 12 lutego 1895 roku w majątku rolnym w Domaniewie k/Poddębic, tam też spędził wczesne dzieciństwo. Był ósmym dzieckiem Ryszarda Pogonowskiego i Heleny Moreckiej.Niebawem rodzina przeniosła się do majątku nieopodal malowniczego późnogotyckiego zamku w Oporowie. Tam, 18 października 1898 r., przyszedł na świat młodszy brat Stefana Pogonowskiego Stanisław, który był dziewiątym dzieckiem Państwa Pogonowskich. Wkrótce Pogonowscy przenieśli się do Łodzi, lecz bardzo szybko pieczę nad Stefanem przejął wuj Luszczyński, który był mężem Marii Pogonowskiej siostry ojca naszego bohatera. Wuj i ciotka zabrali go do Tweru. Do Łodzi powrócił jako nastolatek, by rozpocząć naukę w Prywatnym Gimnazjum Filologicznym Męskim. W czerwcu 1914 r. opuścił mury łódzkiego gimnazjum i marząc o karierze wojskowej, wstąpił do Wileńskiej Szkoły Wojskowej. Dwudziestoletni Stefan Pogonowski zakończył szkołę z trzecią lokatą za wyniki w nauce. Stefan Pogonowski już w styczniu 1915 r. ruszył na front.

63143 189d17947e1284983d289952673d73a763143 2a1deb45000b2b6a20e0256b8bbfeb2f63143 2b18ba80b35424ce3a8a06f33216bcd163143 268ea8db5f46ab299b8a94ec3ed994dc
NazwaPlikAutor
1914 – Bohaterowie Bitwy Warszawskiej – Stefan Pogonowski, cz. Iaudio (m4a)
audio (oga)
1915 – Bohaterowie Bitwy Warszawskiej – Stefan Pogonowski, cz. IIaudio (m4a)
audio (oga)
1916 – Bohaterowie Bitwy Warszawskiej – Stefan Pogonowski, cz. IIIaudio (m4a)
audio (oga)
1917 – Bohaterowie Bitwy Warszawskiej – Stefan Pogonowski, cz. IVaudio (m4a)
audio (oga)
1918 – Bohaterowie Bitwy Warszawskiej – Stefan Pogonowski, cz. Vaudio (m4a)
audio (oga)
1918 – Bohaterowie Bitwy Warszawskiej – Stefan Pogonowski, cz. VIaudio (m4a)
audio (oga)
1919 – Bohaterowie Bitwy Warszawskiej – Stefan Pogonowski, cz. VIIaudio (m4a)
audio (oga)
1920 – Bohaterowie Bitwy Warszawskiej – Stefan Pogonowski, cz. VIIIaudio (m4a)
audio (oga)

Frontową jednostką Pogonowskiego był 177 Izborski Pułk Piechoty wchodzący w skład 45 Dywizji Piechoty. W pułku, z powodu dużych strat w korpusie oficerskim, od razu przydzielono mu kompanię piechoty. Większość jego żołnierzy stanowili poborowi Polacy i Ukraińcy. Jednostka do boju weszła na froncie galicyjskim w rejonie Jarosławia, mając za przeciwnika Cesarsko-Królewską Armię. Dla naszego bohatera pamiętne było starcie nad rzeką Lubaczówką (będącą dopływem Sanu), gdzie szrapnel poranił mu lewą nogę. Walczył przeciwko Niemcom, odbijając Mołodeczno i Wilejkę. Jednak do rozstrzygających bojów doszło latem 1915 r. na Mazowszu i Lubelszczyźnie, ponieważ wojska niemieckie i austro-węgierskie oskrzydliły Warszawę zmuszając Rosjan do tzw. wielkiego odwrotu. Jego postawę docenili przełożeni i w styczniu 1916 r. awansowali go na podporucznika. Otrzymał trzytygodniowy urlop.

63143 0fae885861ac611bf2df744b6fc406c963143 5bef5fa42d0241b2e2203f06d99b5f35

Z końcem lutego 1916 r. ppor. Stefan Pogonowski powrócił do oddziałów liniowych na stanowisko dowódcy 13. kompanii w 177. Izborskim Pułku Piechoty. Jednostkę przydzielono do XXVII Korpusu gen. Dymitra Bałanina. Z początkiem marca 1916 r. korpus wszedł do walki w rejonie miejscowości Postawy, będącej dziś w granicach Białorusi, w odległości ok. 20 km od granicy litewskiej. Walki niemiecko-rosyjskie były bardzo zacięte i trwały do końca marca 1916 r. Nasz bohater od 5 do 13 marca 1916 r. walczył o pobliską wieś Budziewo, tracąc w niej całą swą kompanię piechoty. Wówczas został drugi raz ranny, gdyż rykoszetująca kula zatrzymała się na łopatce, a wybuch pocisku artyleryjskiego całkowicie go ogłuszył. Nieprzytomnego oficera ściągnięto z pobojowiska. Przez pięć tygodni ppor. Stefan Pogonowski powracał do zdrowia w szpitalu moskiewskim. Na front, do okopów w okolicach miasteczka Postawy, wrócił już 5 maja 1916 r. Awans na porucznika otrzymał miesiąc później.

63143 774b5464a5de92274648ffadef3feec263143 ccabbae6f47709f5c291f4289d91f45663143 c4edbd58b925929993cc7d99b7dcbeca63143 17494726eba120c31abab91d846485a363143 a9967440c76555fe5faba5d8b760afa263143 2ac565c236dec4d3e53cbcb2a404a8e663143 891d7cfd9fefb080e99fc528865744a663143 31d3db163dcb51d1e6019d6f64d720d2

W styczniu 1917 r. pogorszyły się warunki atmosferyczne, temperatura powietrza spadła poniżej -35 stopni Celsjusza. Brakowało ciepłego umundurowania i żywności. 177 Izborski Pułk Piechoty przerzucono do stolicy dzisiejszej Łotwy, a por. Stefanowi Pogonowskiemu oddano dowództwo nad 4. batalionem piechoty. Prowadzi on wypady do niemieckich okopów w okolicach Mitawy, wyróżniając się w walkach pozycyjnych, co zostało odnotowane przez jego przełożonych. W Piotrogrodzie wybuchła rewolucja, car Mikołaj II abdykował w połowie miesiąca. Kraj popadł w całkowitą anarchię, mnożyły się strajki i bunty w armii. Nasz bohater eserowców i mienszewików nazywał szkodnikami, zaś o bolszewikach bez ogródek wypowiadał się używając określenia psubraty. W tym czasie Stefan Pogonowski był już w stopniu sztabskapitana i dowodził 1. batalionem w 745. Nowoaleksandryjskim Pułku Piechoty. Niemcy bez większych trudności zajmują Rygę. Sztabskapitan Stefan Pogonowski zgłosił się wówczas do Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego i otrzymał urlop wypoczynkowy do 20 grudnia 1917 r.

63143 1c5b6bc78e92dc5bf442e2588bc4c77a63143 6a9a42cbd4b0a7269f94760a5d2f847663143 4baf7fb0bf356aa9398354adc5ccf46e63143 5ff792cdffa2d0ca6d67f75515be7d9e

W styczniu 1918 r. sztabskapitan Stefan Pogonowski stawił się w Mińsku, gdzie mieściło się dowództwo I Korpusu Polskiego. Został przyjęty do nowej jednostki. Rozpoczęły się ciężkie walki o Rohaczew, gdzie stacjonowały pododdziały 1. Dywizji Strzelców Polskich, w której składzie walczył por. Stefan Pogonowski. Polskie oddziały zostały odrzucone na linię rzek Dobyśna i Ołła, a dowództwo nad nimi przejął płk Lucjan Żeligowski. Tu pierwszy raz przecięły się drogi Pogonowskiego z Żeligowskim. Niebawem do Bobrujska dotarł kpt. Leopold Lis-Kula, który przystąpił do organizowania Polskiej Organizacji Wojskowej. Siły polskie szybko wzrastały liczbowo, przyjmując w swe szeregi byłych żołnierzy rosyjskich polskiego pochodzenia oraz dezerterów z armii niemieckiej. 11 maja 1918 r. w bitwie pod Kaniowem na Ukrainie niemieckie oddziały rozbiły siły II Korpusu Polskiego gen. Józefa Hallera. Wśród legionistów był również ppor. Stanisław Pogonowski młodszy brat Stefana. 20 maja 1918 r. Niemcy zażądali złożenia broni przez I Korpus Polski. 22 maja 1918 r. ci którzy zdołali się wydostać z miasta, konno i pieszo ruszyli do Kijowa. Wśród nich był 23-letni Stefan Pogonowski.

63143 29a0ca610b432cdd4dd00ee8cbd1e02e63143 769661f2f04731c6b7d089c4abeee4b663143 8f5738919a96a0ccfb577a28b9afb60b63143 bb62b3ac048dff3051557dbcfe9a509f63143 555d1cd7f50cc2149ab9d753cf9af91c63143 880f006c0dfa949596c16b76c5a6b24363143 ff1dd2ca50223ac1a5ba208b986a35a763143 06b58d475e5cd7038d634e5891e512ab63143 2cd2ea72d79b6833ab917f570a706d8163143 c72e28f0426f3c5d5ef38a41219dbd9b63143 2386f369c7c6e8998e77784fb111d06663143 8ae2a652988594052713721365a9f381

Na Kubaniu od sierpnia 1918 r. formowano polską brygadę u boku białogwardyjskich sił Armii Ochotniczej gen. Antona Denikina. Stefan Pogonowski został wciągnięty na stan siedmiuset osobowego polskiego oddziału. W październiku 1918 r. sformowana polska dywizja pod dowództwem gen. Lucjana Żeligowskiego weszła do walki z Armią Czerwoną na Stepach Astrachańskich. Z końcem listopada 1918 r. drogą kolejową polską dywizję z Kubania wraz z oddziałami białogwardyjskimi przetransportowano w okolice Odessy i oddano pod dowództwo francuskich sił interwencyjnych. Z dniem 1 grudnia 1918 r. zostaje ona przekształcona w IV Dywizję Strzelców Polskich pod dowództwem gen. Żeligowskiego. Pierwszym zadaniem jednostki będzie opanowanie Odessy. Polacy zajmują port, ale do miasta wkraczają, jednostki strzelców ukraińskich atamana Semena Petlury. Walki z nimi trwają przez pięć dni i kończą się 18 grudnia 1918 r., gdy ląduje desant francusko-grecki i odciąża obrońców portu. Odessa zostaje oczyszczona z ukraińskich żołnierzy, a niemiecki garnizon rozbrojony.

7 lutego 1919 r. rozpoczęła się bitwa pod Tyraspolem z Armią Czerwoną. 25 maja 1919 r. Polacy, u boku armii rumuńskiej, uderzyli na siły ukraińskie w okolicach Kołomyi. W czerwcu 1919 r. strzelcy polscy zostali włączeni w szeregi Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera, która prowadziła ofensywę przeciwko siłom ukraińskim. Wraz z zakończeniem działań na froncie południowo-wschodnim dla 4. Dywizji Strzelców Polskich rozpoczął się okres reorganizacji. Odtąd 13 pułk strzelców został 28 Pułkiem Strzelców Kaniowskich im. Dzieci Łodzi, i w nim dalszą służbę kontynuował por. Stefan Pogonowski, jako dowódca 3. kompani piechoty w 1. batalionie pułku. Natomiast 14 pułk strzelców przemianowano na 29 Pułk Strzelców Kaniowskich im. Ziemi Kaliskiej, i w jego szeregach pozostał st. sierż. Stanisław Pogonowski. Powróciwszy na krótko do Wilna Stefan Pogonowski odszukał swą ukochaną Czesławę Żyźniewską. Ową gimnazjalistkę znał jeszcze z czasów nauki w Wileńskiej Szkole Wojskowej i korespondował z dziewczyną przez cztery lata Wielkiej Wojny. Teraz ich miłość odżyła i młodzi się zaręczyli.

63143 bc79d1e0ef12db8e37b6feaced31a37a63143 921c82a3151a726ad16d5a35408ff40463143 1c3b08d6f44c8db8a5f5a8b256be35b263143 4ed16660d1aa2837c2f523c5cd85c71c63143 2c6aa1b394f0704dd287f6002581551b63143 e1f793bf99b3dac04565140c6fba7fc163143 8968a6459f09c3baf27fef169225531363143 c45584a1f9a827698865b4a972908749

13 sierpnia 1920 r., szykując się do bitwy pod Warszawą, 28 pułk zajął pozycje wyjściowe w miejscowości Jabłonna i stanowił – wraz z 29 Pułkiem Strzelców Kaniowskich – jedyny odwód sił polskich na tym odcinku frontu. 14 sierpnia 1920 r. dowódca XIX Brygady Piechoty ppłk. Wiktor Thommee otrzymał rozkaz natarcia na Wólkę Radzymińską. 15 sierpnia przed świtem dowódca I batalion 28 Pułku Strzelców Kaniowskich por. Stefan Pogonowski usłyszawszy odgłosy strzałów w Wólce Radzymińskiej podjął decyzję o rozpoczęciu natarcia. W czasie wydawania rozkazów otrzymał śmiertelny postrzał.

Dowódca 10 Dywizji Piechoty, w której skład wchodził 28 Pułk Strzelców, gen. Lucjan Żeligowski tak pisał o znaczeniu tego wydarzenia:

Natarciu porucznika Pogonowskiego przypisuję doniosłe znaczenie. [] Wedle mego przekonania, w tym miejscu odwróciła się karta wojny, nastąpił przełom psychiczny u nas i u Rosjan. Od chwili tego natarcia rozpoczęły odwrót trzy zwycięsko i niepowstrzymanie dotąd idące brygady, a także 21. dywizja z Słupna, odwrotem tym stwarzając chaos i zamieszanie. Pogonowski, wiedziony nadzwyczajnym instynktem, rozpoczął zwycięstwo i 10 dywizji i 1 armii na przyczółku warszawskim. Na tym polega wielkie znaczenie jego czynu i w tem chwała jego żołnierskiej śmierci.

63143 a7f34f2faafdf1ce0278232dee8dc37063143 20f6828ee8f2b538d5d86bac2287b54663143 7324d4d923433d1ac6b76a96b16f770963143 5a6332a9387ae61fa2068857cb31d4dd63143 78b934cc1c744cc9a6809fa4066f2a3663143 7ff0592e4bf0d2e2527e97114e41edb763143 97e7660136d4517795458043600e78a363143 acb7ab8591bd6d016077b5593dc1ad42

Wartoprzeczytać

Prace remontowe przy kominie EC4. Utrudnienia w odbiorze Radia Łódź

Prace remontowe przy kominie EC4. Utrudnienia w odbiorze Radia Łódź

29 maja 2025
ŁKS Łódź żegna się z piłkarzami, fot. S. Szwajkowski

ŁKS Łódź żegna się z piłkarzami. Dwójka już nie zagra przy al. Unii

29 maja 2025
Nie żyje Małgorzata Czudak, łódzka projektantka

Nie żyje Małgorzata Czudak, łódzka projektantka

29 maja 2025
Pogoda na czwartek. Może pokropić

Pogoda na czwartek. Może pokropić

29 maja 2025
Poprzedni artykuł

Prapremiera słuchowiska “Zagadka Jana K.” i otwarcie wystawy poświęconej wybitnemu kryptologowi [ZDJĘCIA]

Następny artykuł

Spadek PKB. Propozycja podniesienia płacy minimalnej i waloryzacji emerytur | Magazyn ekonomiczny

Następny artykuł

Spadek PKB. Propozycja podniesienia płacy minimalnej i waloryzacji emerytur | Magazyn ekonomiczny

Wnuk Jana Kowalewskiego wspomina dziadka - bohatera Bitwy Warszawskiej

Radio Łódź

  • Zasięg i częstotliwości
  • Historia Radia Łódź
  • Kalendarium Radia Łódź
  • Polityka prywatności
  • BIP
  • Rada programowa
  • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
  • Kontakt

Do pobrania

  • Księga Znaku Radio Łódź
  • LOGO Radio Łódź [PDF]
  • Księga Znaku Radio Łódź Nad Wartą
  • LOGO Radio Łódź Nad Wartą [PDF]

Warto przeczytać

Prace remontowe przy kominie EC4. Utrudnienia w odbiorze Radia Łódź

Prace remontowe przy kominie EC4. Utrudnienia w odbiorze Radia Łódź

29 maja 2025
ŁKS Łódź żegna się z piłkarzami, fot. S. Szwajkowski

ŁKS Łódź żegna się z piłkarzami. Dwójka już nie zagra przy al. Unii

29 maja 2025

BIP

  • BIP Radio Łódź
  • Informacje ogólne o spółce
  • Struktura Radia Łódź
  • Władze spółki
  • Akcjonariusze
  • Organy opiniodawczo – doradcze
  • Udostępnianie informacji
  • Dokumenty
  • Środki publiczne
  • Ogłoszenia publiczne
  • Instrukcja obsługi BIP

© 2012-2024 Radio Łódź

Witaz ponownie!

Sign In with Facebook
Sign In with Google
Sign In with Linked In
OR

Zaloguj się poniżej do swojego konta

Zapomniane hasło?

Przypomnij hasło

Please enter your username or email address to reset your password.

Zaloguj

Dodaj nową listę

Brak wyników
View All Result
  • Ramówka
    • Poniedziałek
    • Wtorek
    • Środa
    • Czwartek
    • Piątek
    • Sobota
    • Niedziela
  • Podcasty
    • 7 dni w Łodzi i regionie
    • A.B.C Polskiego Rapu
    • Agata i film
    • Czas na kulturę
    • Dbaj o zdrowie
    • Ekologia. Bez. Ogródek
    • Ekonomiczna migawka
    • Gość Radia Łódź
    • Historie nieodległe
    • Im dalej w las
    • Inne audycje i podcasty
    • Liczy się człowiek
    • Łódzkie, jestem stąd
    • Masz głos
    • Na prawo patrz
    • Nasze dzieci
    • Nawiasem mówiąc
    • Niesamowity świat owadów
    • Okolice jazzu
    • Pierwszy dzień tygodnia
    • Podróże ze smakiem
    • Policja, słucham
    • Polityczny poniedziałek
    • Poranek dla aktywnych
    • Radio – czytelnia
    • Radio Nocą
    • Strefa kultury / Więcej kultury
    • Strefa ŁDK
    • Studio reportażu Radia Łódź
    • Szczeliny Łodzi
    • Szkiełko i oko
    • Świat mediów bez tajemnic
    • Taki jest świat
    • To jest temat
    • Z archiwum Radia Łódź
    • Zbudujmy rodzinę
    • Zdrowym być
    • Zwiesz się zwierz
  • Akademia Młodego Radiowca
  • Konkursy
  • Kalendarz
  • Patronat
  • Radio Łódź
    • Kontakt
    • Reklama
    • Promocja
    • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
    • BIP
    • Rada programowa
    • Polityka prywatności

© 2012-2024 Radio Łódź

Ta strona korzysta z plików cookie. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Odwiedź naszą Politykę prywatności.
Przejdź do treści
Otwóz pasek narzędzi Dostępność

Dostępność

  • Zwiększ tekstZwiększ tekst
  • Zmniejsz tekstZmniejsz tekst
  • Czarno-białeCzarno-białe
  • Wysoki kontrastWysoki kontrast
  • NegatywNegatyw
  • Lekkie tłoLekkie tło
  • Podkreślone odsyłaczePodkreślone odsyłacze
  • Czytelny tekstCzytelny tekst
  • Reset Reset
spinner
spinner
ładuj więcej