Święto przypada w dniu, w którym w 1943 roku rozpoczęła się dwudniowa pacyfikacja wsi Michniów w województwie świętokrzyskim.

W czasie II wojny światowej jej mieszkańcy współpracowali z polskim ruchem oporu, w szczególności ze Świętokrzyskimi Zgrupowaniami AK dowodzonymi przez porucznika Jana Piwnika “Ponurego”. Za pomoc niesioną partyzantom zostali wymordowani przez niemieckiego okupanta. Wieś została spalona.. Łącznie, w ciągu dwóch dni pacyfikacji, zginęły co najmniej 204 osoby, w tym 54 kobiety i 48 dzieci.

W 1985 roku świadek pacyfikacji Michniowa, Dionizy Biela, który wówczas miał 12 lat, opowiadał na antenie Polskiego Radia o tamtych wydarzeniach (audycja z cyklu “Krajobrazy historyczne” Jerzego Gruma).- Mieszkaliśmy mniej więcej po środku wsi. Na takim zakręcie, obok gospodarstwa Józefa Wątrobińskiego. Po jakimś czasie Niemcy zaczęli przyprowadzać mężczyzn do stodoły drewnianej. Po chwili stodoła zaczęła płonąć. Krzyki były okropne, konanie żywych istot ludzkich.

Zobacz też, Łódzki marsz w Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Ludobójstwa na Wołyniu [ZDJĘCIA]

Jak mówił Longin Kaczanowski, historyk i dziennikarz, zajmujący się sprawą mordu w Michniowie, autor książki “Zagłada Michniowa”, pacyfikacja wsi nie była przypadkiem odosobnionym, tylko częścią zbrodniczej polityki okupanta wobec Polaków.- Himmler w lipcu 1941 roku wydał rozkaz dotyczący wsi, w którym polecił rozstrzeliwać wszystkich mężczyzn podejrzanych o popieranie partyzantów, a kobiety i dzieci przetransportować. Wsie spalić aż do gołej ziemi. “Wsie i osiedla powinny być siecią punktów oparcia, których mieszkańcy sami z siebie zabiją każdego partyzanta i marudera. W przeciwnym razie, wsie takie powinny przestać istnieć.” Ten rozkaz był przynajmniej w 1943 roku wykonywany z całą skrupulatnością i bezwzględnością przez hitlerowskie siły policyjne.

Michniów stał się symbolem wszystkich miejscowości spacyfikowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej, których w obecnych granicach państwa jest 817. Miejscowość nazywana jest “Golgotą wsi polskiej”. Znajduje się w niej Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich, stanowiące oddział Muzeum Wsi Kieleckiej.

Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej został ustanowiony, żeby uhonorować mieszkańców polskiej wsi między innymi za pomoc udzielaną uciekinierom, osobom ukrywającym się przed prześladowaniami i wysiedlanym, walkę w oddziałach partyzanckich czy żywienie żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego i mieszkańców miast.

IAR