– Byli inwigilowani przez Służbę Bezpieczeństwa, podlegali represjom, byli osadzeni w więzieniach, internowani i zwalniani z pracy. Jest to jedyne odznaczenie, do do którego jest bardzo sformalizowana procedura. Przeprowadzana jest kwerenda, w celu potwierdzenia tych pozytywnych elementów, czyli działalności antykomunistycznej oraz wykluczenia możliwości, że taka osoba współpracowała z SB – wyjaśniaPaweł Perzyna z IPN.

Krzyżem Wolności i Solidarności uhonorowano 50 działaczy – w tym ojca Bronisława Srokę. – Prowadził on taką działalnośćantykomunistyczną przez cztery dekady. Obecnie jezuita przebywa w domu zakonnym w Kaliszu. Na uroczystość nie mógł przybyć też mecenas Stanisław Maurer, który bronił opozycjonistów, m.in. w procesach Jerzego Kropiwnickiego i Andrzeja Słowika. Podważał też legalność stanu wojennego – dodaje Paweł Perzyna.

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony w 2010 roku, równocześnie z aktem restytucji Krzyża Niepodległości, do którego tradycji nawiązuje. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu.