Podczas kilkudziesięciu wydarzeń, m.in. spotkań, spacerów, warsztatów, koncertów czy gier miejskich, organizatorzy przypominali o ważnych wydarzeniach, epizodach i postaciach, które kształtowały istnienie Łodzi w wolnej, niepodległej Polsce.

Głównym założeniem projektu była realizacja zajęć edukacyjnych dla różnych grup wiekowych, miejscem zaś łączącym większość działań stało się wyjątkowe miejsce na mapie Łodzi Stary Cmentarz przy ulicy Ogrodowej, który od 2015 roku jest częścią obszarowego Pomnika Historii pod nazwą “Łódź wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego”. Dzieje Starego Cmentarza nierozerwalnie związane są z historią narodzin i dynamicznego rozwoju jednej z największych w Europie metropolii przemysłowych. Utworzony w 1855 roku Cmentarz był pierwszą w Łodzi wspólną nekropolią dla trzech wyznań chrześcijańskich: katolików, ewangelików i wyznawców prawosławia. Stał się miejscem pochówku zasłużonych obywateli miasta Łodzi, przedstawicieli elity finansowej, świata kultury i polityki, a wśród nich burżuazji przemysłowej, lekarzy, nauczycieli, artystów, przedwojennych prezydentów.

Stary Cmentarz w Łodzi jest swoistym “zwornikiem pamięci” Łodzi jej historii, ważnych wydarzeń oraz mieszkańców, dlatego też stał się inspiracją do napisania projektu “Łódzkie Oblicza Niepodległej” mówi Barbara Kurowska, Dyrektor Muzeum Miasta Łodzi.

Rangę historyczną cmentarza podkreślają postaci związane ze szczególnymi wydarzeniami z historii, takimi jak XIX-wieczne powstania narodowe, walki o odzyskanie niepodległości w 1918 roku i jej obronę w 1920 i 1939 roku

Gdy myślimy o łódzkich bohaterach, przede wszystkim kojarzymy uczestników walk o odzyskanie niepodległości w czasie powstań narodowych, walk o jej utrzymanie w 1920 roku i podczas zagrożenia kolejną jej utratą w 1939 roku. Jednym z głównych celów programu było jednak zaprezentowanie postaci, które swym życiem przyczyniły się do utrwalania niepodległości poprzez działalność w sferze życia politycznego, społecznego czy kulturalnego mówi Cezary Pawlak, jeden z koordynatorów projektu “Łódzkie Oblicza Niepodległej”.

Do wspomnianej grupy zaliczyć można wielu łodzian, m.in. warto przypomnieć postać pierwszego prezydenta Aleksego Rżewskiego, który zadbał o organizację życia w mieście w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości, szczególnie jeżeli chodzi o organizację szkolnictwa, kształtowania miejskiej sieci tramwajowej oraz rozwiązania ważnego problemu, jakim była kwestia kanalizacji miasta. Postacią godną uwagi ze sfery życia artystycznego był Karol Hiller, znany i ceniony artysta polskiej awangardy, twórca nowatorskiej techniki nazwanej heliografiką, ale także działacz społeczny zaangażowany w obronę praw człowieka i obywatela, wrażliwy na biedę i krzywdę ludzką. Zapomnianą, a wartą odnotowania postacią był także Józef Wolczyński, postać ważna dla Muzeum Miasta Łodzi, które objęło patronat nad jego pomnikiem nagrobnym znajdującym się na najstarszej łódzkiej nekropolii, czyli Starym Cmentarzu. Był jedną z najbardziej znanych i zasłużonych postaci międzywojennej Łodzi, jako aktywny działacz polityczny, gospodarczy i społeczny pracował m.in. na rzecz łódzkiego sportu, stowarzyszeń muzycznych i innych przedsięwzięć w życiu kulturalnym miasta. W swojej bogatej karierze został dyrektorem naczelnym zakładów włókienniczych Izraela Poznańskiego.

“Łódzkie Oblicza Niepodległej” to jednak nie tylko historia. Miała również inne oblicza. Oblicza sztuki pozwoliło przybliżyć spotkanie zatytułowane “Obrazy Niepodległej Historia pewnej czcionki”, poświęcone słynnej czcionce pod nazwą “Brygada, powstałej w 1927 roku dla uczczenia 10-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę, prawdopodobnie autorstwa słynnego polskiego typografa Adama Jerzego Półtawskiego. Oblicza sportu to m.in. nawiązanie do turniejów szachowych w Łodzi okresu międzywojennego, w których podkreślano znaczenie odzyskania niepodległości dla rozwoju szachów i szerzej sportu w mieście i kraju.
Ponownie otwarte w październiku 2018 roku Muzeum Sportu i Turystyki, które od 18 października w Zatoce Sportu przy al. Politechniki 10 prezentuje nową wystawę stałą pt. “Muzeum Sportu. Szybciej, wyżej, mocniej”, zaproponowało w tym temacie turnieje w szachach błyskawicznych. Natomiast artyści muzycy zrzeszeni w łódzkim Oddziale SPAM, oblicza muzyki zaprezentowali podczas czterech koncertów pod wspólnym tytułem “Najpiękniejsza jest muzyka polska”.

Program “Łódzkie Oblicza Niepodległej” zakończy się 18 listopada o godzinie 16:30 uroczystą galą podsumowującą wszystkie wydarzenia oraz przedstawiającą materialne rezultaty całorocznych działań.
W tym dniu zostaną zaprezentowane dwie publikacje wydane w 2018 roku reprint “Szlakiem wielkości: odtworzony warsztat pracy konspiracyjnej J. Piłsudskiego w Łodzi” z 1939 roku oraz “Łódzkie Oblicza Niepodległej. Stary Cmentarz: ludzie, historia i pamięć”, w której przedstawiono kilkadziesiąt znanych i mniej znanych postaci na tle historii miasta. Częścią wydarzenia będzie także podsumowanie 24. Kwesty na Starym Cmentarzu. Finałem wydarzenia będzie ostatni z kameralnych koncertów z cyklu “Najpiękniejsza jest muzyka polska” przygotowanych przez naszego Partnera łódzki oddział Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków.

Pozostałe wydarzenia w Muzeum Miasta Łodzi

Nowa wystawa czasowa “Oblicza odbicia”
Wystawa laureatek nagrody Muzeum Miasta Łodzi w 35. Konkursie im.
Władysława Strzemińskiego Sztuki Piękne 2018: Katarzyny Grzonki oraz Weroniki Walisiewicz.
24 listopada 2018 3 lutego 2019
Otwarcie: 23 listopada (piątek) 2018 roku o godz.17.00
Miejsce: Aneks Sal Lustrzanej

Dzieła Katarzyny Grzonki inspirowane są tematyką marynistyczną szczególnie pierwszymi historycznymi fotografiami dagerotypowymi Hilla i Adamsona z serii zdjęć portretów rybaków z lat 1843-47. Czarno-białe zdjęcia stanowią punkt wyjścia dla prac graficznych. Autorka ubiera je w barwne kompozycje linii i płaszczyzn budujących formę. Obok stylizowanych elementów figuratywnych funkcjonują płaszczyzny o rzadko występujących w rzeczywistości kolorach. Barwy pojawiają się w większości prac, a ich wybór pochodzi ze swobodnej inspiracji kolorami odbitego światła w tafli wody oraz kolorystyki morskiego dna. Prace zostały wykonane w technice drzeworytu oraz linorytu. Autorka eksperymentuje z liczbą matryc i kolorem wypadkowym w technice druku wypukłego starając się poruszyć problematykę postawy człowieka wobec natury.
Grafiki opowiadają o symbiozie człowieka z organizmami morskimi, oraz jego więzi z morzem. Dotykają również idei człowieka, będącego nieodłącznym elementem przyrody, który pomimo jego nierozerwalności z naturą usiłuję ją sobie podporządkować.

Inspiracją Weroniki Walisiewicz jest świat otaczający zarówno środowisko naturalne jak i część, w której człowiek unaocznił swoją ingerencję. Prace są formą zapisu odwiedzonych przez autorkę miejsc – jej własną reinterpretacją napotkanych przestrzeni. Charakteryzują się odważnym użyciem koloru ku podkreśleniu charakteru zarejestrowanego otoczenia. Czasem autorka drukuje te same grafiki w różnych zestawieniach kolorystycznych, wzmacniając rozmaite emocje i odczucia kojarzone ze wspomnieniami oraz ich zmiennością w czasie. Zabieg ten dodatkowo sprawia, że powstałe grafiki stają się unikatowymi odbitkami autorskimi. Ekspresyjne gesty są wyrazem jej odczuć i chęcią ukazania ulotności pamięci i czasu próbą zachowania przeżyć. Wyrazistości gestów towarzyszą eksperymenty w zakresie technik druku wklęsłego oraz kolagrafii.

16-18 listopada (piątek niedziela), godz. 14:00
“Weekend z Aleksandrem Tansmanem”
Oprowadzanie po wnętrzach Pałacu I. Poznańskiego w ramach cyklu
“Odkrywaj z nami Łódź. Czas na Muzeum”
Zbiórka: hol główny

“Weekend z…” to cykl wydarzeń oraz aktywności edukacyjnych odbywających się raz w miesiącu i związanych z ważnymi dla Łodzi postaciami, których pamiątki i przedmioty osobiste prezentowane są w ramach ekspozycji “Panteon Wielkich Łodzian”. Na “Weekend z…”składają się otwarte oprowadzania (na których można poznać wielkich łodzian z innej strony – nie przez pryzmat dokonań, które ich rozsławiły, ale takimi, jakimi byli prywatnie), prezentacja wybranych eksponatów ze zbiorów Muzeum (niepokazywanych na co dzień na ekspozycjach), a dla najmłodszych karty z ciekawymi zadaniami.

18 listopada (niedziela), godz. 18:00 20:00
Koncert z cyklu “Najpiękniejsza jest muzyka polska” w ramach projektu
“Łódzkie Oblicza Niepodległej” – “Zapomniany wiek XIX”
Współorganizator: Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków Oddział w Łodzi
Miejsce: Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15

24 listopada (sobota) godz. 14:00
Oprowadzanie po wystawie “Nowy poczet władców Polski. Świerzy kontra
Matejko”

25 listopada (niedziela), godz. 12:30
Warsztaty dla dzieci z cyklu “Akademia Małego Łodzianina”
Prowadzenie: Paulina Długosz, Sylwia Kocznur
Zapisy: 42 254 90 11, 692 926 319 / [email protected]

“Akademia Małego Łodzianina” to cykl warsztatów przeznaczonych dla odbiorców w wieku 6-12 lat, organizowanych raz w miesiącu. Celem spotkań jest prezentacja różnorodnych treści związanych z historią Łodzi, jej
kultury, obyczajowości oraz sztuki.

28 listopada (środa), godz. 14.00 16.00
Spacer po wystawie stałej “Na wspólnym podwórku – łódzki tygiel kultur i wyznań”
Zbiórka: hol główny

Wartoprzeczytać

Mieszkańcy sołectwa Niedźwiada protestują przeciwko powstaniu biometanowni

3 lipca 2025

Łódzkie obchody Święta Służby Więziennej. Awansowano prawie trzystu funkcjonariuszy [ZDJĘCIA]

3 lipca 2025

Fałszywe nekrologi radnych Zgierza. Są zarzuty dla podejrzanego 28-latka

3 lipca 2025

Wypadek na A1 w kierunku Katowic. Bus wypadł z drogi i uderzył w bariery

3 lipca 2025

Zapisy: Dział Edukacji i Upowszechniania;[email protected]