73. rocznica akcji “Uwolnić Cyfrę”

W Łowiczu obchodzono dzisiaj 73. rocznicę spektakularnego wydarzenia, nazywanego łowickim Małym Arsenałem. Mowa o akcji odbicia jednego z członków Armii Krajowej Zbigniewa Fereta ps. Cyfra z więzienia NKWD, mieszczącego się na ul. Kurkowej.

W przeprowadzonej przez harcerzy akcji Uwolnić Cyfrę wolność odzyskało także około 80 innych więźniów. Cała operacja trwała 31 minut i odbyła się bez jednego wystrzału z broni palnej. W dzisiejszych uroczystościach brał udział m.in. Kazimierz Szymański brat Mariana Szymańskiego – jednego z uczestników. – Dość dobrze pamiętam 8 marca 1945 roku. Był to dzień mroźny, a wieczorem zaczął padać śnieg. W tej scenerii grupy Szarych Szeregów i Grup Szturmowych dokonały śmiałej akcji na więzienie łowickie – wspominał Szymański.

Kazimierz Szymański przypomniał, że inicjatorem akcji był Kazimierz Chmielewski-Gryf, który nawiązywał do przeprowadzonej dwa lata wcześniej akcji pod Arsenałem.- Kazik Chmielewski chodził i mówił: A Rudego uwolnili, a my co?. Ponieważ braterstwo było bardzo zakorzenione w szaroszeregowcach, to zdecydowano się na tę akcję. Z tych, którzy brali bezpośredni i pośredni udział w akcji, nikt już nie żyje – dodał.

Uczestnicy “Małego Arsenału” mieli po 17-18 lat. Następnego dnia po akcji, patrole wojska, milicji i bezpieki, przeprowadziły zmasowane poszukiwanie sprawców akcji. Rozpoznani i aresztowani zostali: “Gryf”, “Kmicic”, “Jurek” i “Grom”. Wyrokiem Okręgowego Sądu Wojskowego w Łodzi, trzej pierwsi zostali skazani już 18 kwietnia 1945 r. na karę śmierci, a “Grom” na dziesięć lat więzienia. Na skutek ułaskawienia i późniejszej amnestii, cała czwórka uzyskała jednak po dwóch latach wolność. Zbigniew Feret ps. Cyfra zmarł 2 listopada 2010 r.