Niepowetowana strata dla światowej dyplomacji. Wspomnienie Zbigniewa Brzezińskiego
W Waszyngtonie pożegnano Zbigniewa Brzezińskiego. Były doradca prezydenta Jimmy’ego Cartera do spraw bezpieczeństwa narodowego, kawaler Orderu Orła Białego, zmarł 26 maja. Miał 89 lat. Zmarłego wspominała – w rozmowie z Radiem Łódź – Jadwiga Tryzno z łódzkiego Muzeum Książki Artystycznej.
– W ostatnim czasie byliśmy głównie w kontakcie mailowym- wspomina Jadwiga Tryzno. – Osobiście spotkaliśmy się ok. 2 lata temu. W bibliotece Kongresu była wówczas prezentowana książka, która powstała w Łodzi mniej więcej 27 lat temu. W2012 roku ukazała się jej nowa edycja. Jest to niezwykle obszerna bibliografia, w której znaleźć można wszystko, co Brzeziński napisał; pamiętajmy, że są to nie tylko książki, ale też artykuły, raportyoraz rysunki, które on nazywał bazgrołami.
Posłuchaj rozmowy:
Nazwa | Plik | Autor |
Z Jadwigą Tryzno | audio (m4a) audio (oga) |
W ceremoniach żałobnych wzięli udział między innymi były prezydent Jimmy Carter oraz była szefowa dyplomacji USA Madleine Albright. Polskę reprezentowali między innymi minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski i szef kancelarii prezydenta Krzysztof Szczerski, który odczytał list od prezydenta Andrzeja Dudy.
Profesor Brzeziński był cenionym strategiem międzynarodowym, dyplomatą, a także sowietologiem. Współtworzył teorię totalitaryzmu, był zwolennikiem twardej polityki wobec Związku Radzieckiego. Po odejściu z Białego Domu był wpływowym ekspertem waszyngtońskich ośrodków analitycznych i aktywnym recenzentem amerykańskiej polityki zagranicznej.
Miał ogromne zasługi dla Polski, między innymi działał na rzecz zaangażowania Stanów w poparcie antykomunistycznego ruchu “Solidarności”, a w późniejszych latach wspierał przyjęcie naszego kraju do NATO, współpracując z Polonią amerykańską. W rozmowach na różnorodnych forach nie stronił też od wypowiedzi w sprawach naszej polityki wewnętrznej.
Profesor Brzeziński wywarł znaczący wpływ na amerykańską politykę zagraniczną. Między innymi w grudniu 1980 roku, kiedy dowiedział się o planowanej sowieckiej interwencji zbrojnej na Polskę, skłonił prezydenta Cartera, by zagroził władzom w Moskwie daleko idącymi konsekwencjami. Postulował zaangażowanie USA w popieranie antysowieckiej partyzantki w Afganistanie. Znacząco wpłynął na normalizację relacji pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Chinami. Dał się poznać jako zwolennik budowy w Polsce amerykańskiej tarczy antyrakietowej. Zdecydowanie krytykował administrację Georgea Busha za uległość w sprawie tarczy wobec Rosji.
Zbigniew Brzeziński został uhonorowany licznymi odznaczeniami, między innymi polskim Orderem Orła Białego w 1995 roku i amerykańskim Medalem Wolności w 1981. IAR