Pamięć owydarzeniach w Smoleńsku buduje naszą wspólną tożsamość – podkreślał podczas uroczystości prezes Prawa i Sprawiedliwości, Jarosław Kaczyński. – Smoleńsk musi być pamięcią wspólną, niezależnie od tego, co tam się naprawdę stało. Ta pamięć buduje wspólnotę naszego narodu – mówił prezes PiS. Zdaniem Jarosława Kaczyńskiego, “pamięć o katastrofie smoleńskiej, podobnie jak pamięć o mordzie polskich oficerów w Katyniu, została dotknięta nienawiścią”. Prezes PiS stwierdził jednak, że jest to inny rodzaj prześladowania pamięci, który będą kiedyś musieli wyjaśnić historycy.

“Mam głęboką nadzieję, że wzniesiony na terenie przyległym do łódzkiej Katedry, oszczędny w swej formie, wspólny pomnik Ofiar katastrofy w Smoleńsku, którego budowę poparły wszystkie kluby Rady Miejskiej, będzie łączyć nie tylko tych, którzy w tym straszliwym dniu stracili swoich bliskich, przyjaciół i znajomych, ale także stanie się symbolem pojednania Polaków, którzy w obliczu tej wielkiej tragedii potrafili być razem, bez względu na podziały i różnice”, napisała prezydent Łodzi, Hanna Zdanowska.

Uroczystości rozpoczęła msza święta, którą celebrował arcybiskup Marek Jędraszewski – pomysłodawca łódzkiego pomnika ofiar katastrofy prezydenckiego tupolewa. W homilii metropolita krakowski podkreślał wielką potrzebę zbudowania monumentu i pielęgnowania pamięci o tych którzy zginęli. Dziękował także łódzkim samorządowcom za to, że ponad podziałami wyrazili zgodę na budowę pomnika. – Ja osobiście pragnę bardzo serdecznie podziękować pani prezydent Łodzi, całej Radzie Miasta i wojewodzie za zrozumienie i pomoc. Dzięki jednomyślności możliwe było urzeczywistnienie materialnego wyrazu pamięci, którą jesteśmy winni zarównoofiarom Katynia, jak iTragedii Smoleńskiej sprzed 7 lat.

Decyzja w sprawie wzniesienia pomnika została podjęta jednogłośnie przez radnych Rady Miejskiej 4 maja 2016 roku. W uzasadnieniu uchwały radni napisali: “Rada Miejska wyraża stanowisko, że zarówno miejsce, jak i forma, pozwolą godnie upamiętnić wszystkie ofiary tej tragedii narodowej, a łodzianom będzie przypominać o ich zasługach i poświęceniu dla dobra ojczyzny”.

“Strażnikami pamięci” nazwał arcybiskup Marek Jędraszewski tych, którzy 10 kwietnia 2010 roku zginęli w drodze do Katynia, by uczcić pomordowanych tam polskich oficerów. Podkreślił, że delegacja udała się do Katynia, “by wrócić i powiedzieć Polsce, o tych którzy polegli wierni w jej służbie”.- Celem polskiej delgacji było oddanie hołdu pomordowanym, wyrażenie pamięci. A oto sami naraz stali się kolejnym pokoleniem tych, o których my musimy dzisiaj z całą mocą, z całą pokorą i wzruszeniem mówić – powiedział.

Pomnik, na który składają się kamienne płyty z nazwiskami wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej stanął tuż obok łódzkiej bazyliki archikatedralnej. Składa się z dwóch kamiennych postumentów mierzących prawie 4 metry. Na pomniku widnieją słowa Oddali swe życie w służbie Rzeczypospolitej Polskiej. Zostały na nim również wyryte nazwiska wszystkich ofiar. Podstawę stanowi kamienna flaga Polski. Dodatkowym elementem jest pozioma tablica z cytatem z Ewangelii wg. św. Jana. Ja jestem Zmartwychwstaniem i Życiem. Kto we mnie wierzy choćby i umarł, żyć będzie. Każdy kto we mnie wierzy, nie umrze na wieki. Wierzysz w to?”. Pomnik ma być uzupełnieniem wiszącej już płaskorzeźby Matki Boskiej Katyńskiej oraz tablicy pamiątkowej zbrodni katyńskiej i katastrofy smoleńskiej.

Autorami pomnika są łódzcy artyści rzeźbiarze: Krystyna Fałdyga – Solska i Bogusław Solski.

Monument zostałsfinansowany z pieniędzy łódzkiej kurii.