W Wieluniu była reporterka Radia Łódź Nad Wartą, oto jej relacja:

W uroczystościach rocznicowych wzięli udział parlamentarzyści, samorządowcy, kombatanci i przedstawiciele służb mundurowych. Polsko-niemiecka sztafeta przyniosła do miasta Ogień Pokoju i Pojednania. Dotarł z Nowej Polskiej Wsi, skąd wystartowały niemieckie sztukasy.

Marzena Grzelak-Plewińska

Tu byłpoczątek II wojny światowej

1 września 1939 roku o godzinie 4.40 niemieckie lotnictwo rozpoczęło bombardowanie Wielunia, miasta położonego w pobliżu granicy z Trzecią Rzeszą. Atak nastąpił na 5 minut przed pierwszym strzałem niemieckiego pancernika Schleswig-Holstein na Westerplatte. Uważa się, że chronologicznie był to początek II wojny światowej.

Nalot na Wieluń przeprowadzono nagle, bez wypowiedzenia wojny. Na miasto spadło 380 bomb o łącznej wadze 46 ton. Według różnych źródeł, zginęło co najmniej 1200 osób. Bombardowanie trwało do 14.00, nawet wtedy, gdy płonęła już większość budynków. Miasto wraz z zabytkowym centrum zostało niemal doszczętnie zniszczone.Wieluń nie miał obrony przeciwlotniczej i nie stacjonowały w nim polskie wojska. Dlatego historycy mówią o ataku terrorystycznym lub zbrodni wojennej.

Pierwszy zbombardowano szpital Wszystkich Świętych, mimo, że był oznaczony emblematami Czerwonego Krzyża i zgodnie z konwencjami międzynarodowymi podlegał szczególnej ochronie. W budynku szpitala zginęły 32 osoby, w tym 26 chorych. Były to pierwsze ofiary niemieckich nalotów podczas II wojny światowej. Kolejnym celem był najstarszy wieluński kościół parafialny pod wezwaniem św. Michała Archanioła z XIV wieku, potem XIX-wieczna synagoga i wiele innych zabytków. Po bombardowaniach na starym rynku ocalało jedynie kolegium Pijarów. Straty w samym centrum miasta sięgały 90 procent.

Wieluń został zaatakowany przez jednostki Luftwaffe podlegające dowódcy lotnictwa do zadań specjalnych, generałowi Wolframowi von Richthofenowi. Służyli tu lotnicy z Legionu Kondor, którzy wsławili się nalotem na Guernikę w 1937 roku. Po kampanii wrześniowej miasto zostało włączone do III Rzeszy. Ludność żydowska została zgromadzona w getcie, a następnie wymordowana w obozach koncentracyjnych. Wieluń wyzwoliły wojska radzieckie 18 stycznia 1945 roku.

Prezydent i premier na Westerplatte

W 77. rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej, również syreny obwieściły początek uroczystości na Westerplatte. O 4.45 podczas obchodów z udziałem m.in. prezydenta Andrzeja Dudy, premier Beaty Szydło i szefa MON Antoniego Macierewicza, Orkiestra Reprezentacyjna Wojska Polskiego odegrała hymn państwowy. Wcześniej prezydent odebrał meldunek wojskowy. Następnie odczytanoApel Poległych, a na zakończenie złożono wieńce i zapalono znicze pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża.

W przemówieniu prezydent podkreślił, że Gdańsk stał się symbolem bohaterstwa i najpierw utraconej, a potem odzyskanej polskiej wolności. W czasie uroczystości 77. rocznicy wybuchu II wojny światowej na Westerplatte Andrzej Duda mówił, że w Gdańsku rozpoczęła się wojna, ale też kilkadziesiąt lat później narodziła się “Solidarność”, dzięki której Polska odzyskała suwerenność:

Pierwsza bitwa II wojny światowej

Obrona polskiej placówki wojskowej w Gdańsku była pierwszą bitwą II wojny światowej w Europie, a Westerplatte pierwszym miejscem, gdzie przeciwstawiono się hitleryzmowi.

Żołnierze bronili placówki do 7 września. Pomimo kapitulacji, bohaterska obrona półwyspu miała wielkie znaczenie moralne dla żołnierzy walczących na innych odcinkach wrześniowego frontu.

opr. na podst. depesz IAR