• O nas
  • Reklama
  • Prywatność
  • Kontakt
42 678 78 78 – 606 78 78 78
SŁUCHAJ NA ŻYWO
czwartek, 5 czerwca 2025
  • Zaloguj
Radio Łódź
  • Ramówka
    • Poniedziałek
    • Wtorek
    • Środa
    • Czwartek
    • Piątek
    • Sobota
    • Niedziela
  • Podcasty
    • 7 dni w Łodzi i regionie
    • A.B.C Polskiego Rapu
    • Agata i film
    • Czas na kulturę
    • Dbaj o zdrowie
    • Ekologia. Bez. Ogródek
    • Ekonomiczna migawka
    • Gość Radia Łódź
    • Historie nieodległe
    • Im dalej w las
    • Inne audycje i podcasty
    • Liczy się człowiek
    • Łódzkie, jestem stąd
    • Masz głos
    • Na prawo patrz
    • Nasze dzieci
    • Nawiasem mówiąc
    • Niesamowity świat owadów
    • Okolice jazzu
    • Pierwszy dzień tygodnia
    • Podróże ze smakiem
    • Policja, słucham
    • Polityczny poniedziałek
    • Poranek dla aktywnych
    • Radio – czytelnia
    • Radio Nocą
    • Strefa kultury / Więcej kultury
    • Strefa ŁDK
    • Studio reportażu Radia Łódź
    • Szczeliny Łodzi
    • Szkiełko i oko
    • Świat mediów bez tajemnic
    • Taki jest świat
    • To jest temat
    • Z archiwum Radia Łódź
    • Zbudujmy rodzinę
    • Zdrowym być
    • Zwiesz się zwierz
  • Akademia Młodego Radiowca
  • Konkursy
  • Kalendarz
  • Patronat
  • Radio Łódź
    • Kontakt
    • Reklama
    • Promocja
    • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
    • BIP
    • Rada programowa
    • Polityka prywatności
Brak wyników
View All Result
  • Ramówka
    • Poniedziałek
    • Wtorek
    • Środa
    • Czwartek
    • Piątek
    • Sobota
    • Niedziela
  • Podcasty
    • 7 dni w Łodzi i regionie
    • A.B.C Polskiego Rapu
    • Agata i film
    • Czas na kulturę
    • Dbaj o zdrowie
    • Ekologia. Bez. Ogródek
    • Ekonomiczna migawka
    • Gość Radia Łódź
    • Historie nieodległe
    • Im dalej w las
    • Inne audycje i podcasty
    • Liczy się człowiek
    • Łódzkie, jestem stąd
    • Masz głos
    • Na prawo patrz
    • Nasze dzieci
    • Nawiasem mówiąc
    • Niesamowity świat owadów
    • Okolice jazzu
    • Pierwszy dzień tygodnia
    • Podróże ze smakiem
    • Policja, słucham
    • Polityczny poniedziałek
    • Poranek dla aktywnych
    • Radio – czytelnia
    • Radio Nocą
    • Strefa kultury / Więcej kultury
    • Strefa ŁDK
    • Studio reportażu Radia Łódź
    • Szczeliny Łodzi
    • Szkiełko i oko
    • Świat mediów bez tajemnic
    • Taki jest świat
    • To jest temat
    • Z archiwum Radia Łódź
    • Zbudujmy rodzinę
    • Zdrowym być
    • Zwiesz się zwierz
  • Akademia Młodego Radiowca
  • Konkursy
  • Kalendarz
  • Patronat
  • Radio Łódź
    • Kontakt
    • Reklama
    • Promocja
    • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
    • BIP
    • Rada programowa
    • Polityka prywatności
Brak wyników
View All Result
Radio Łódź
LIVE
Brak wyników
View All Result
  • Radio Łódź
    Radio Łódź
    Zobacz wszystkie artykuły
  • 4 października 2015 06.00

Miasto może mówić [PISZĘ, WIĘC JESTEM – JOANNA SIKORZANKA]

Jakiś czas temu, we wrześniu, zaprosiłam Państwa do Tomaszowa Mazowieckiego, miasta utrwalonego w wierszu Juliana Tuwima „Przy okrągłym stole”. Więc może byśmy tak, najmilsza, wpadli na dzień do Tomaszowa - pamiętamy to, prawda?
Udostępnij na FacebookuTwittnij

Miasto może mówić [PISZĘ, WIĘC JESTEM – JOANNA SIKORZANKA]

Jakiś czas temu, we wrześniu, zaprosiłam Państwa do Tomaszowa Mazowieckiego, miasta utrwalonego w wierszu Juliana Tuwima Przy okrągłym stole. Więc może byśmy tak, najmilsza, wpadli na dzień do Tomaszowa – pamiętamy to, prawda?

Może tam jeszcze zmierzchem złotym ta sama cisza trwa wrześniowa Jadąc tam, miałam nadzieję, że w mieście, z którego pochodziła Stefania Marchew, żona poety, znajdę ślady tomaszowskich Żydów. Sądziłam, że miasto o nich pamięta. Że na tomaszowskich ulicach, placach, na wybudowanych przez Żydów domach i fabrykach, które od dziesiątków lat służą wszystkim, są jakieś znaki świadczące o tym, iż ich obecność w mieście nie została zapomniana. Niestety, w przestrzeni miejskiej tych śladów nie znalazłam. Mówił o tym mój felieton. Podobnie jak reportaż, który znalazł się w 4 numerze pisma Midrasz z tego roku, a także reportaż radiowy (archiwum Radia Łódź).

Po zamieszczeniu tekstu na fb, otrzymałam odpowiedź od Krzysztofa Kleszcza, tomaszowianina, poety, nauczyciela geografii w Gimnazjum Nr 6 w Tomaszowie Mazowieckim. Pisze on – Cisza wrześniowa? Słucham Avishai’a Cohena. W Tomaszowie pamięć o Żydach trwa, dlatego ten tekst jako lokalnego patriotę mnie bardzo zabolał. Stos linków na potwierdzenie i tu następują odwołania do tego, co się ostatnio działo w Tomaszowie, a co związane jest z historią tomaszowskich Żydów. Pierwszy przykład to spektakl Listy z getta przygotowany przez Ośrodek Kultury Tkacz, zainspirowany prawdziwą historią tragicznej miłości Aliuche Lutka Orenbacha, tomaszowianina, do Edith Blau, Żydówki z Gdańska. Przedstawienie miało swoją premierę 31 lipca, w pofabrycznym lofcie przy ulicy Zgorzelickiej 27, na terenie dawnego getta, powtórzone zostało potem 9 i 10 września. Obecna na premierze Dorota Liliental ze Stanów Zjednoczonych powiedziała, że ten spektakl to piękne przywracanie pamięci lepsze i bardziej trafiające do świadomości niż jakiekolwiek tablice pamiątkowe. Nie zgodzę się z tym. Ile osób mogło widzieć Listy z getta? Kilkadziesiąt? Sto? Może trochę więcej. Owszem, pozostał po tym ślad w postaci informacji w Internecie, ale to wszystko. Pewnie, zarówno ci, którzy przedstawienie widzieli, jak i ci, którzy je przygotowali w ramach projektu Nie/Pamięć. Teatr w Tomaszowie Mazowieckim mogą o nim opowiadać znajomym, pisać, ale informacje te dotrą do nielicznych, na ogół zainteresowanych tematem. A chodzi o to, by Lutek i Edith pojawili się w mieście, by ich historię poznali ci, którzy będą na przykład przechodzili ulicą Zgorzelicką. Mogliby zostać choćby bohaterami muralu na ścianie wspomnianego pofabrycznego loftu. Sposobów na utrwalenie pamięci jest wiele. Ważne jest, by informacje trafiały nie tylko do wybranych i by nie ograniczały się do świata wirtualnego. Kolejny przykład przysłana przez Krzysztofa Kleszcza informacja o pasażach pamięci– gdzie znaleźć możemy opowieści z książki Tomaszów Mazowiecki Yzikov Book ed. M.Wajsberg (Tel Awiw 1969), a także fragmenty książki The Tailors of Tomaszow. A memoir of Polish Jews R.M.Chernoff i A.Chernoff (Texas 2014); niezwykle interesującym tekstom towarzyszą zdjęcia wśród nich zdjęcie koszyczka z tomaszowskiego getta i znów aż się prosi, by nie tylko w Internecie pozostało to wszystko. Sądzę, że nie brakuje w Tomaszowie osób artystów, wizjonerów, którzy mieliby pomysł na umieszczenie w miejskiej przestrzeni podobnych śladów. Czy koszyczek z getta nie mógłby stać się swego rodzaju logo pamięci, które firmowałoby różne przedsięwzięcia związane z przypominaniem historii tomaszowskich Żydów ? Może mógłby się pojawić w formie rysunku naściennego na domach z dawnego getta? W Łodzi od stosunkowo niedawna pielęgnowana jest pamięć o łódzkich Żydach jeszcze dwadzieścia lat temu nie było prawie nic, teraz są napisy na płytach chodnikowych i tablice z informacjami o historii przedwojennej i z czasów okupacji; na ścianie domu przy alei Kościuszki (d. ulica Spacerowa), gdzie była wielka synagoga, umieszczony jest jej ogromny wizerunek może w Tomaszowie udałoby się w miejscu zburzonej synagogi, gdzie teraz jest parking, umieścić choćby informację o niej?

Bezprecedensową w dziejach miasta możliwość przywrócenia pamięci o naszych żydowskich sąsiadach stwarza Tomaszowski Budżet Obywatelski – pisze Dominik Kupis, który przy współpracy z tłumaczami języka jidysz przygotowuje społeczny projekt przetłumaczenia i wydania fragmentów największego zbioru wspomnień autorstwa Żydów o Tomaszowie. Do współpracy zaprasza wszystkich zainteresowanych, zapewnia też, iż Księga pamięci zostanie zilustrowana w formie komiksu. Myślę, że dzięki wszystkim zaangażowanym w realizację spektaklu Listy z getta, dzięki twórcom pasażów pamięci, dzięki tym, którzy w sierpniu tego roku porządkowali ogromnie zaniedbany tomaszowski kirkut, dzięki Krzysztofowi Kleszczowi i Dominikowi Kupisowi i wielu, wielu innym tomaszowianom to przywracanie pamięci uda się. Może kiedyś stanie gdzieś w Tomaszowie szałas zbudowany z drewna lub sukna, z dachem z gałęzi, przez które podziwiać można niebo i gwiazdy, tak jak to dzieje się teraz w Łodzi, z okazji radosnego święta Sukot, kończącego się właśnie dziś, 4 października, w nocy?
Wierzę, że podobnie jak Łódź Tomaszów Mazowiecki zacznie mówić.

Wartoprzeczytać

Woda nie tylko święcona. "Zakuć, zaliczyć, zapomnieć". Pierwsza spowiedź

Woda nie tylko święcona. “Zakuć, zaliczyć, zapomnieć”. Pierwsza spowiedź [PODCAST]

4 czerwca 2025
To jest temat. Łódź turystyczna a toalety publiczne

To jest temat. Łódź turystyczna a toalety publiczne [PODCAST]

4 czerwca 2025
Wieczór samorządowy. Zmiany w strefie parkowania i kary dla wykonawców inwestycji

Jak Konfederacja wykorzysta potencjał powyborczy? Gościem RŁ Paula Poreda

4 czerwca 2025
2025-06-04 | Pogrzeb Małgorzaty Czudak. Łódź pożegnała znaną projektantkę

Pogrzeb Małgorzaty Czudak. Łódź pożegnała znaną projektantkę [ZDJĘCIA]

4 czerwca 2025
Poprzedni artykuł

40 lat ośrodka “Nadwarciański Gród”

Następny artykuł

O uchodźcach. Spotkanie w Centrum Dialogu

Następny artykuł

O uchodźcach. Spotkanie w Centrum Dialogu

Bezbramkowy remis "Brunatnych"

Radio Łódź

  • Zasięg i częstotliwości
  • Historia Radia Łódź
  • Kalendarium Radia Łódź
  • Polityka prywatności
  • BIP
  • Rada programowa
  • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
  • Kontakt

Do pobrania

  • Księga Znaku Radio Łódź
  • LOGO Radio Łódź [PDF]
  • Księga Znaku Radio Łódź Nad Wartą
  • LOGO Radio Łódź Nad Wartą [PDF]

Warto przeczytać

Woda nie tylko święcona. "Zakuć, zaliczyć, zapomnieć". Pierwsza spowiedź

Woda nie tylko święcona. “Zakuć, zaliczyć, zapomnieć”. Pierwsza spowiedź [PODCAST]

4 czerwca 2025
To jest temat. Łódź turystyczna a toalety publiczne

To jest temat. Łódź turystyczna a toalety publiczne [PODCAST]

4 czerwca 2025

BIP

  • BIP Radio Łódź
  • Informacje ogólne o spółce
  • Struktura Radia Łódź
  • Władze spółki
  • Akcjonariusze
  • Organy opiniodawczo – doradcze
  • Udostępnianie informacji
  • Dokumenty
  • Środki publiczne
  • Ogłoszenia publiczne
  • Instrukcja obsługi BIP

© 2012-2024 Radio Łódź

Witaz ponownie!

Sign In with Facebook
Sign In with Google
Sign In with Linked In
OR

Zaloguj się poniżej do swojego konta

Zapomniane hasło?

Przypomnij hasło

Please enter your username or email address to reset your password.

Zaloguj

Dodaj nową listę

Brak wyników
View All Result
  • Ramówka
    • Poniedziałek
    • Wtorek
    • Środa
    • Czwartek
    • Piątek
    • Sobota
    • Niedziela
  • Podcasty
    • 7 dni w Łodzi i regionie
    • A.B.C Polskiego Rapu
    • Agata i film
    • Czas na kulturę
    • Dbaj o zdrowie
    • Ekologia. Bez. Ogródek
    • Ekonomiczna migawka
    • Gość Radia Łódź
    • Historie nieodległe
    • Im dalej w las
    • Inne audycje i podcasty
    • Liczy się człowiek
    • Łódzkie, jestem stąd
    • Masz głos
    • Na prawo patrz
    • Nasze dzieci
    • Nawiasem mówiąc
    • Niesamowity świat owadów
    • Okolice jazzu
    • Pierwszy dzień tygodnia
    • Podróże ze smakiem
    • Policja, słucham
    • Polityczny poniedziałek
    • Poranek dla aktywnych
    • Radio – czytelnia
    • Radio Nocą
    • Strefa kultury / Więcej kultury
    • Strefa ŁDK
    • Studio reportażu Radia Łódź
    • Szczeliny Łodzi
    • Szkiełko i oko
    • Świat mediów bez tajemnic
    • Taki jest świat
    • To jest temat
    • Z archiwum Radia Łódź
    • Zbudujmy rodzinę
    • Zdrowym być
    • Zwiesz się zwierz
  • Akademia Młodego Radiowca
  • Konkursy
  • Kalendarz
  • Patronat
  • Radio Łódź
    • Kontakt
    • Reklama
    • Promocja
    • Kampanie społeczne w Radiu Łódź
    • BIP
    • Rada programowa
    • Polityka prywatności

© 2012-2024 Radio Łódź

Ta strona korzysta z plików cookie. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Odwiedź naszą Politykę prywatności.
Przejdź do treści
Otwóz pasek narzędzi Dostępność

Dostępność

  • Zwiększ tekstZwiększ tekst
  • Zmniejsz tekstZmniejsz tekst
  • Czarno-białeCzarno-białe
  • Wysoki kontrastWysoki kontrast
  • NegatywNegatyw
  • Lekkie tłoLekkie tło
  • Podkreślone odsyłaczePodkreślone odsyłacze
  • Czytelny tekstCzytelny tekst
  • Reset Reset
spinner
spinner
ładuj więcej