– W 2014 roku obchodzimy setną rocznicę urodzin emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego i bohatera, Jana Karskiego. To wyjątkowa okazja, by przypomnieć światu o jego misji, odwadze i przesłaniu moralnym – powiedział Jacek Saryusz-Wolski.
Podczas konferencji “Odpowiedzialność za Ochronę – spuścizna Jana Karskiego” międzynarodowi eksperci oraz politycy będą dyskutować o Janie Karskim, jego misji z perspektywy historycznej oraz lekcji z niej wypływającej w kontekście współczesnych wydarzeń geopolitycznych, w tym o doktrynie odpowiedzialności za ochronę ludności cywilnej podczas konfliktów zbrojnych (tzw. responsibility to protect). W konferencji udział wezmą znamienici historycy, autorzy książek o Janie Karskim, znający go osobiście i świadkowie jego przesłania, m.in. profesor Uniwersytetu w Mediolanie Luca Bernardini, profesor Marek Drozdowski, dziennikarz i historyk Jean-Yves Potel i redaktor Maciej Wierzyński. Uczestnictwo w wydarzeniu potwierdzili również wysokiej rangi politycy, m.in. Kjel Magne Bondevik, były premier Norwegii, autor raportu o “Odpowiedzialności za Ochronę” dla ONZ; Franco Frattini, były minister spraw zagranicznych Włoch; Ana Palacio, była minister spraw zagranicznych Hiszpanii; Adam Daniel Rotfeld, były minister spraw zagranicznych RP oraz Elmar Brok, przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Parlamentu Europejskiego. Specjalne przesłanie do uczestników wydarzenia wygłosi były doradca ds. bezpieczeństwa prezydenta USA Jimmy’ego Cartera prof. Zbigniew Brzeziński.

Rok Karskiego

– Jan Karski – wielki łodzianin, Polak, Europejczyk. Pamiętamy o nim szczególnie w Łodzi, pamiętamy o nim w Polsce, ale zrobię wszystko, by o jego misji i spuściźnie jaką ze sobą niesie, powiedzieć Europie. Europa i świat nie mogą pozostawać obojętne wobec masowego mordowania ludności cywilnej. Jest to moralna i polityczna odpowiedzialność społeczności międzynarodowej, a zarazem spuścizna moralna i polityczna Jana Karskiego, którą będziemy przypominać podczas konferencji i wystawy w Parlamencie Europejskim w Brukseli. Z tego przesłania wynikają również lekcje dla współczesnej polityki międzynarodowej Unii Europejskiej – dodał Saryusz-Wolski.

Wystawa “Jan Karski. Człowiek wolności” prezentuje życiorys Karskiego, ze szczególnym uwzględnieniem jego misji. Karski narażając własne życie dotarł do obozu koncentracyjnego by być żywym świadkiem ludobójstwa, przewoził z okupowanej Polski informacje o hitlerowskich zbrodniach i planach eksterminacji Żydów, a świadectwo to przekazał przywódcom świata zachodniego, w tym prezydentowi USA F.D. Rooseveltowi.
Ekspozycja składa się z 22 plansz, na których pokazano biografię Karskiego, począwszy od lat spędzonych w rodzinnej Łodzi, poprzez studia we Lwowie, czas wojny, kiedy to podjął swoją misję – próbę poinformowania świata o zagładzie Żydów, aż po jego działalność powojenną. Autorką scenariusza wystawy jest dyrektor łódzkiego Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, Joanna Podolska.

Organizatorami konferencji i wystawy są europoseł Jacek Saryusz-Wolski oraz dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro. Kuratorkami ekspozycji są Ewa Wierzyńska i Magdalena Pawlak z Muzeum Historii Polski.
Partnerzy: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego.